مزایا و معایب حجم مبنا

کارگزار ناظر چیست؟ چگونه می‌توان کارگزار ناظر را تغییر داد؟

در این مقاله درباره تعریف کارگزار ناظر و نحوه تغییر کارگزار ناظر صحبت می‌کنیم. همان طور که می‌دانید اولین اقدام برای ورود به بورس داشتن کد بورسی و کد معاملاتی است. برای دریافت کد بورسی باید در سامانه سجام ثبت نام کنید و برای دریافت کد معاملاتی باید در کارگزاری مشخصات خود را ثبت کنید. کارگزاری‌ها نهادهای واسطه در بازار بورس و اوراق بهادار هستند، یعنی به واسطه سیستم‌های آنلاین کارگزاری‌ها است که شما می‌توانید یک سهم را خریداری کنید یا بفروشید. بعضی از معامله‌گران با چند کارگزاری به صورت همزمان معاملات خود را پیش می‌برند. اگر این افراد سهمی را در یک کارگزاری بخرند و بخواهند در کارگزاری دیگر آن را بفروشند لازم است پروسه‌ای به نام تغییر کارگزار ناظر را پشت سر بگذارند. در ادامه جزئیات بیشتری را در این زمینه بررسی خواهیم کرد. در نظر داشته باشید برای انتخاب بهترین کارگزاری شما می‌توانید مقاله «انتخاب بهترین کارگزاری بورس» را مطالعه کنید.

منظور از کارگزار ناظر چیست؟

گفتیم که در بازار بورس تنها به واسطه سامانه معاملاتی کارگزاری می‌توان خرید و فروش کرد. در این میان ممکن است بنا به دلایلی، یک نفر در چندین کارگزاری مختلف مشغول به خرید و فروش سهام شود و دارایی سهام خود را در چند کارگزاری و با چند سامانه معاملاتی مدیریت کند. حال سوالی که پیش می‌آید این است که در این حالت آیا امکان انتقال دارایی سهام از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر وجود دارد؟ آیا برای انتقال سهام به یک کارگزاری دیگر باید دارایی را فروخت و در کارگزاری دیگر مجدد سهم را خریداری کرد؟

برای پاسخ به این پرسش‌ها در ابتدا باید تعریفی از کارگزار ناظر ارائه دهیم. در واقع شما از هر کارگزاری که اقدام به خرید سهم می‌کنید، آن کارگزاری به عنوان کارگزار ناظر سهام شما شناخته می‌شود و برای فروش سهم مورد نظر نیز باید تنها از طریق همان کارگزار ناظر اقدام کنید. این یک قانون است که سهامدار برای فروش سهام خود تنها و تنها می‌تواند از طریق کارگزار ناظر اصلی اقدام کند.

برای روشن شدن مطلب با یک مثال آن را شرح می‌دهیم. بر فرض مثال شما معاملات خود را از طریق 2 کارگزاری مختلف انجام می‌دهید. در کارگزاری الف مقداری سهام شپنا خریداری کرده‌اید. حال قصد فروش سهم را دارید، برای این کار نیز باید از همان کارگزار الف که کارگزار ناظر دارایی سهام شپنای شما است، اقدام کنید. حال اگر بخواهید سهم خود را از طریق کارگزاری ب بفروشید باید کارگزار ناظر خود را در سهم مورد نظر تغییر دهید که به این عمل تغییر کارگزار ناظر می‌گویند. در ادامه نحوه تغییر کارگزار ناظر را می‌گوییم اما قبل از آن درباره چگونگی شناسایی کارگزار ناظر در سهم مورد نظر توضیح می‌دهیم.

ازکجا متوجه شویم کارگزار ناظر سهام ما کدام است؟

گاهی ممکن است که شما در چندین کارگزاری مشغول به فرآیند خرید و فروش سهام باشید و به دلایل مختلف فراموش کنید که سهم مورد نظرتان را از کدام کارگزاری خریداری کرده‌اید و برای شما این سوال پیش بیاید که کارگزار ناظر یک سهم خاص، کدام کارگزاری است؟!

توجه کنید که شناسایی کارگزار ناظر موضوعی مهم مزایا و معایب حجم مبنا است و برای این کار می‌توانید از دو روش زیر اقدام کنید:

1. برای فهمیدن این موضوع که کارگزار ناظر سهم مورد نظرتان کدام کارگزاری است در گام اول می‌توانید به سامانه اینترنتی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به نشانی csdiran.com مراجعه کنید. با ورود به این سایت و ثبت اطلاعات مورد نیاز می‌توانید به سادگی کارگزار ناظر دارایی سهام خود را پیدا کنید زیرا اسامی تمامی نمادهای شما به همراه کارگزاری که از آن سهم را خریده‎‌اید در این سایت قابل مشاهده است.
   سامانه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی یکی از سامانه‌های مرجع در بازار بورس و اوراق بهادار است که با هدف ارائه خدمات آنلاین و غیرحضوری جهت اطلاع‌رسانی دقیق به سهامداران حقیقی و حقوقی تاسیس شد. تمامی اطلاعات معاملاتی اشخاصی که در بازار بورس هستند در این سامانه موجود است. از جمله خدمات دیگر این سامانه می‌توان به نشان دادن درصد هر دارایی از سبد و کارگزار ناظر، نام، نماد، تعداد، قیمت و ارزش سهام، گردش معاملات، مشاهده علت ممنوع شدن نماد، اطلاعیه‌های صادرشده از سوی ناشران اوراق بهادار، اعطای رای و… اشاره کرد. علاوه بر این موارد، شما امکان مشاهده نمای بازارها، پروفایل، اطلاعات سجام اشخاص و نیز دسترسی مستقیم به سامانه سجام برای به‌ روزرسانی اطلاعات را دارید.

1. در روش دوم با استفاده از گواهی نقل و انتقال و سپرده سهام می‌توانید کارگزار ناظر خود را بیابید. در واقع سهامداران جهت آگاهی از کارگزار ناظر خود در هر نماد معاملاتی، می‌توانند کد کارگزار خریدار یا فروشنده قید شده در آخرین گواهینامه نقل و انتقال سپرده سهام را با جدول شناسایی کد کارگزاری‌ها تطبیق دهند. کد تمامی کارگزاری‌ها در سایت اینترنتی csdiran.com موجود است. به نشانی سایت نامبرده رفته در بخش کد کارگزاری‌ها و با توجه به کدی که در گواهی نقل و انتقال شما ذکر شده است از کارگزار ناظر خود در آن نماد معاملاتی مطلع شوید.

مزایا و معایب داشتن چندین کارگزار

در ادامه به این موضوع می‌رسیم که آیا داشتن چندین کارگزاری خوب است یا بد؟ البته این موضوع خوبی‌ها و بدی‌های مختص خود را دارد. از جمله مزیت‌های استفاده از چندین کارگزاری این است که در مواقعی که شما با چندین کارگزار خرید و فروش خود را انجام می‌دهید، بیش از پیش از محصولات متنوع آنلاین در حوزه معاملات کالا و اوراق بهادار بهره ‌می‌برید. همچنین این موضوع به رشد فناوری اطلاعات در شرکت‌های کارگزاری کمک می‌کند. یعنی کارگزاری‌‌ها برای ارائه محصولات بهتر به مشتریان سعی در بهبود خدمات خود می‌کنند و این باعث می‌شود در زمینه ارائه نرم‌افزارهای مدیریت سفارشات فضایی رقابتی بین کارگزاری‌ها ایجاد ‌شود.

البته این موضوع معایبی نیز به دنبال دارد. تنوع بیش از حد کارگزاری و استفاده از چندین کارگزار برای یک نماد خاص، باعث می‌شود که نماد به ‌طور دائم در بین کارگزاری‌ها در گردش باشد و امکان بروز اشتباه در معادلات و محاسبات پرتفوی لحظه‌ای به وجود آید.

در حقیقت تغییر کارگزار ناظر نسبت به فروش سهام در یک کارگزاری و خرید مجدد آن در کارگزاری دیگر به صرفه‌تر است. زیرا فرآیند تغییر کارگزار ناظر در کل رایگان است و هیچ کارمزدی برای این منظور پرداخت نمی‌شود و شما به راحتی و بدون پرداخت هیچ مبلغی می‌توانید دارایی خود را از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر منتقل کنید. اما در مقابل اگر قصد فروش سهام و خرید مجدد آن در کارگزاری دیگر را داشته باشید، باید متحمل پرداخت چندین کارمزد معاملاتی شوید و این کار اصلا به صرفه نخواهد بود.

نحوه تغییر کارگزار ناظر در بورس

در این بخش به طور کامل برای شما در مورد نحوه تغییر کارگزار ناظر شرح خواهیم داد که به چه صورت کار می‌توانید کارگزار ناظر خود را در یک سهم تغییر دهید. همان طور که گفتیم با استفاده از تغییر کارگزار ناظر می‌توانید به راحتی دارایی خود را از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر در بازار بورس انتقال دهید. گفتیم که این کار کاملا رایگان است و هیچ کارمزدی برای این کار از شما کسر نمی‌شود.

برای این کار کافی است در سامانه معاملات آنلاین، درخواست تغییر کارگزار ناظر خود را ثبت کنید تا دارایی شما پس از پیگیری‌های لازم از سوی کارگزارتان، با موفقیت منتقل شود. برای ثبت تغییر کارگزار ناظر به یکی از دو روش زیر اقدام کنید:

روش اول: در این روش شما با استفاده از سامانه معاملات آنلاین کارگزاری دوم درخواست تغییر کارگزار خود را ثبت می‌کنید. مراحل این کار را به ترتیب بازگو کرده‌ایم:

1. ثبت نام در کارگزاری جدید
2. دریافت نام کاربری و رمز کد معاملاتی
3. ورود به سامانه معاملاتی کارگزاری مذکور
4. مشخص کردن سهام مورد نظر
5. انتخاب گزینه تغییر کارگزار ناظر
6. ثبت درخواست

بعد از ثبت درخواست و پس از گذشت تقریبا ۴۸ ساعت، سهام به حساب کارگزاری جدید شما منتقل می‌شود.

روش دوم: در این روش کافی است برگه آخرین سهام خود را به کارگزاری مربوطه نشان دهید. برای این کار لازم است به صورت حضوری به دفاتر کارگزاری بروید. پروسه به این صورت است که با در دست داشتن برگه آخرین سهام به کارگزاری مربوطه مراجعه کنید، درخواست کتبی تغییر ناظر را به مسئولین اعلام و آن را ثبت کنید. در حال حاضر این فرآیند در مورد اکثر کارگزاری‌ها به صورت آنلاین انجام می‌شود و نیازی به مراجعه حضوری نیست.

سخن آخر

دانستیم امکان این که هر فرد معاملات خود را از طریق چند کارگزاری انجام دهد وجود دارد. این کار مزایا و معایب و محدودیت‌هایی را به همراه دارد که در این میان یکی از محدودیت‌ها این است که تنها از طریق کارگزاری که سهم را خریده‌اید می‌توانید آن را به فروش برسانید. اگر شخصی بخواهد از طریق کارگزاری دیگر فروش دارایی خود را انجام دهد باید درخواست تغییر کارگزار ناظر دهد. برای تغییر کارگزار ناظر به دو روش می‌توان اقدام کرد یا از طریق سامانه معاملات آنلاین کارگزاری دوم درخواست تغییر کارگزار ناظر را داد یا با در دست داشتن برگه سهام به کارگزاری خود مراجعه و درخواست تغییر کارگزار ناظر را ثبت کرد.

اگر سهامدار کارگزار ناظر سهم خود را نشناسد، هنگام فروش سهم با این خطا رو به رو خواهد شد «کارگزار ناظر شما در این سهم کارگزاری x نیست». کارگزار ناظر سهم، کارگزاری است که شما سهم را به واسطه آن خریداری کرده‌اید.

تغییر کارگزاری به منظور انجام معاملات در سهام را تغییر کارگزار ناظر می‌گویند. اگر شخصی بخواهد سهمی را که از طریق سامانه معاملاتی یک کارگزاری خریداری کرده است، از طریق کارگزاری دیگری به فروش برساند، باید درخواست تغییر کارگزار ناظر دهد.

هنگامی که سهامدار خواهان امکانات و خدمات بیشتری از کارگزاری‌ها باشد، می‌تواند کارگزاری خود را عوض کند. امکان خرید و فروش آنلاین، سرعت و راحتی کار با اپ کارگزاری، اطلاع‌‌رسانی به موقع و باشگاه مشتریان از مهمترین امکانات یک کارگزاری به شمار می‌رود.

معایب هشت گانه دامنه نوسان در بورس

مخالفان این طرح بر این باورند که تحدید دامنه نوسان منجر به تعدیل رشد و کاهش سقوط ارزش بازار در بلندمدت نمی‌شود و صرفا درکوتاه‌مدت اثر روانی دارد.

به گزارش سرویس بورس مشرق، وحید نکویی دانشجوی دکتری اقتصاد مالی گفت: برخلاف اینکه از مدت‌ها قبل کارشناسان بازار سرمایه پیشنهاد افزایش دامنه‌ نوسان و حتی حذف آن را مطرح می‌کردند اما در نهایت محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس جدید سازمان بورس و اوراق بهادار از اتخاذ چهار تصمیم مهم در جلسه روز شنبه ۱۸بهمن ماه شورای عالی بورس خبر داد؛ یکی از مهم‌ترین تصمیمات بحث‌برانگیز این شورا، ایجاد دامنه نوسان نامتقارن بود؛ در این جلسه مقرر شد تا دامنه نوسان خرید و فروش سهام از منفی ۲ تا مثبت ٦ درصد تغییر کند و از روز شنبه ۲۵ بهمن ماه دامنه نوسان بورس تغییر کرد.

مشکل بورس عرضه است یا تقاضا؟

این موضوع موافقان و مخالفانی داشته است؛ موافقان بر این باورند که اگر دامنه نوسان کاهش پیدا کند، رشد بازار تعدیل می‌شود و سقوط کمتری را نیز شاهد خواهیم بود در نتیجه زیان کمتری به سرمایه‌گذاران تازه‌وارد می‌رسد اما از طرف دیگر مخالفان بر این باورند که تحدید دامنه نوسان منجر به تعدیل رشد و کاهش سقوط ارزش بازار در بلندمدت نمی‌شود و صرفا درکوتاه‌مدت اثر روانی دارد؛ مخالفان معتقدند که افزایش یا به‌طورکلی حذف دامنه نوسان است که باعث نرمال شدن سفارش‌ها می‌شود؛ این گروه همچنین بر این باورند که کاهش دامنه نوسان تاثیری بر سرعت رشد بازار نمی‌گذارد و حتی با تحدید دامنه نوسان بازار شاهد نوسانات بیشتری می‌شود. در این گزارش سعی در تحلیل اثرات این تصمیم یعنی ایجاد دامنه نوسان نامتقارن در بازار سهام خواهیم داشت.

دامنه مجاز نوسان به حدود سقف و کف قیمتی گفته می‌شود که مزایا و معایب حجم مبنا هر سهم در هر روز معاملاتی می‌تواند داشته باشد. اقدام شورای بورس این پیام را به سهامدار می‌دهد که به ازای هر واحد سرمایه‌گذاری خود ممکن است یک واحد زیان کند و در مقابل ۳ واحد امکان سود دارد و یک پیام تشویقی برای سرمایه‌گذاری او به شمار می‌رود. سوال اینجاست که آیا ایجاد دامنه نوسان باعث کاهش هیجانات و صفوف فروش می‌شود یا خود در بلندمدت عاملی برطولانی شدن صفوف فروش از لحاظ حجم و زمان خواهد شد؟

کشورهای مختلف متناسب با اقتصاد و رفتارهای مالی فعالان بازارهای خود ریزساختارهای مختلفی را به کار گرفته‌اند و در کل نمی‌توان دو کشور را یافت که دارای ریزساختارهای کاملا مشابه باشند.

آیا محدودسازی دامنه نوسانات خود باعث ایجاد نوسانات بیشتری می‌شود یا خیر؟ در ادامه سعی در تحلیل و پاسخ این سوالات داریم. به‌طور کلی سازوکار کنترل قیمت را می‌توان به دو دسته احتیاطی و قطع‌کننده خودکار دسته بندی کرد که روش احتیاطی به بستن بازار در شرایط خاص اشاره دارد و قطع‌کننده‌های خودکار غالبا دارای الگوریتم‌های مشخص از پیش تعیین شده هستند که محدوده قیمت (دامنه نوسان) یکی از آنهاست. بسیاری از بازارهای نوظهور دارای مقررات محدوده قیمتی (دامنه نوسان) به‌خصوص در بازار سهام هستند. کنترل نوسانات بازار از طریق محدود کردن دامنه نوسان دارای معایبی است که بیشتر مخالفان ایجاد دامنه نوسان در استدلال‌های خود در جهت حمایت از آزادسازی دامنه نوسانات استفاده می‌کنند که این معایب در ادامه تبیین می‌شوند.

مخالفان ایجاد محدوده قیمتی (دامنه نوسان) معتقدند که استفاده از این روش جهت کنترل نوسانات بازار می‌تواند اثرات نامطلوبی بر بازار سهام داشته باشد که از جمله آنها می‌توان به ۸ اثر مهم زیر اشاره کرد که عباتند از:

۱- سرریز نوسان در روزهای آتی؛ محدود کردن دامنه قیمتی موجب سرریز نوسان بر روزهای آتی می‌شود، زیرا این محدوده از تغییرات بزرگ یک‌روزه و اصلاح سفارش‌های نامتوازن جلوگیری می‌کند.

۲- تاخیر در کشف قیمت؛ موجب تاخیر در کشف قیمت و کارآیی اطلاعاتی بازار می‌شود. به عبارتی محدود کردن دامنه قیمتی باعث می‌شود قیمت نسبت به اطلاعات جدید دیرتر واکنش نشان دهد و با تاخیر به سطح تعادلی جدید برسد.

۳- مداخله در معامله؛ محدود کردن دامنه قیمتی می‌تواند مداخله در معامله باشد به این صورت که با چسبیدن قیمت سهم به سقف محدوده(صف خرید یا فروش) نقدشوندگی سهم کمتر می‌شود و صف معامله در روزهای آتی سنگین‌تر خواهد شد.

۴- اثر کهربایی (Magnet Effect)؛ محدود کردن دامنه قیمتی موجب می‌شود با نزدیک شدن قیمت به سقف یا کف قیمت، به سمت آن شتاب گیرد که به آن اثر کهربایی اطلاق می‌شود. این پدیده به رفتارهای معاملاتی نادرستی منجر خواهد شد و نقدشوندگی سهام را کاهش خواهد داد. در واقع سرمایه‌گذاران از ترس عدم‌نقدشوندگی سهم و پیشگیری از قفل شدن سهم در صف‌های فروش یا خرید، با سرعت به سمت قیمت‌های کف یا سقف می‌روند. در مطالعه‌ای که اخیرا توسط گروه آمار و تحلیل ریسک سازمان بورس و اوراق بهادار انجام گرفته، نشان داده شده است که در ۸۵ درصد از صنایع بورس اوراق بهادار تهران اثرکهربایی در کف و در۴۰ درصد این اثر در سقف وجود داشته است؛ به عبارتی چسبندگی قیمت به‌ویژه به کف دامنه نوسان در شرایطی که دامنه نوسان محدود باشد قابل‌توجه بوده و نتایج بررسی نشان می‌دهد کمتر کردن این دامنه یا افزایش بیشتر حجم مبنا موجب تشدید این اثر خواهد شد. به این معنی که اگر قیمت سهم به کف محدوده قیمت مجاز روزانه نزدیک شود، قیمت جهت رسیدن به کف محدوده شتاب بیشتری می‌گیرد.

۵- کاهش انگیزه حمایت از سهم توسط سرمایه‌گذاران نهادی؛ محدود کردن دامنه قیمتی در شرایط وجود حجم مبنا، انگیزه سرمایه‌گذاران نهادی را برای حمایت از سهام کم می‌کند چون با هر بار جمع کردن صف فروش در حد حجم مبنا، فقط قادر خواهند بود قیمت سهام را به میزان ۲ درصد به قیمت ذاتی و تعادلی نزدیک کنند. بنابراین انگیزه سرمایه‌گذاران نهادی برای مداخله در بازار بسیار کمتر خواهد شد.

۶- عدم‌توجه به واقعیت تعادل عرضه و تقاضا جهت کشف قیمت ذاتی سهام؛ افت قیمت سهام نمایانگر انتظارات آتی سرمایه‌گذاران و تمایلات آنهاست، مخالفان محدودسازی دامنه قیمتی معتقدند که با این روش، قیمت‌ها به جای آنکه به شیوه‌ای طبیعی و اصولی جای خود را به صعود قیمت‌ها بدهد به شیوه‌ای غیرمعمول مهار خواهد شد. این در حالی است که اگر قیمت‌ها در هر بازار قرار بود به جای تعدیل شدن با واقعیات بنیادی و انتظارات فعالان بازار با عتاب و خطاب تغییر کنند، مکانیزم عرضه و تقاضا دیگر معنایی نداشت. تجربه تاریخی در تمامی بازارها به‌خصوص بازار سهام حکایت از آن دارد که سرکوب قیمت‌ها در این بازار هیچ‌گاه جواب نداده است. سابقه دامنه نوسان در بازار سرمایه به خوبی نشان می‎‌دهد که یکی از مهم‌ترین عوامل در ناکارآمدی دامنه نوسان منفی ۲ درصدی تجربه تاریخی بورس تهران در بازه زمانی سال‌های۸۴ تا ۸۷ است. بنابراین مخالفان محدودسازی دامنه نوسانات معتقدند که آنچه باعث می‌شود تا این سیاست ناکارآمد بماند جلوگیری از ایجاد تعادل طبیعی در قیمت‌هاست که در نهایت آینده قیمت‌گذاری سهام را بر اساس عرضه و تقاضا در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد.

۷- ایجاد هیجان در صفوف خرید و فروش؛ تجربه تاریخی بازار سهام نشان داده که دامنه نوسان به خودی خود بر اشباع خرید یا فروش تاثیر مثبت دارد و می‌تواند جو هیجان در هر دو سوی تغییرات نرخ را تقویت کنند؛ یکی از مواردی که سبب شده صف‌های فروش امتدادی بیش از حد داشته باشند، وجود دامنه نوسان است که در هر روز عرضه روز جاری را هم به‌روز آینده موکول می‌کند. همین مساله سبب می‌شود تا تداوم وضعیت یاد شده در عمل به کاهش جدی ارزش معاملات که خود ناشی از نبود تقاضای موثر برای پر شدن حجم مبناست، منتهی شود.

۸- عدم‌تعدیل سریع شاخص و منفی‌های فرسایشی؛ با ایجاد محدودیت در دامنه نوسانات سهام اگر بازار بعد از یک بازه کوتاه‌مدت منفی شود به احتمال زیاد منفی آن از نوع فرسایشی خواهد بود به سبب آنکه وفتی اجازه نمی‌دهند که به یکباره شاخص تعدیل شود پس نمی‌توان انتظار داشت که روند آن مانند بازارهای موازی باشد به‌صورتی که به همین منظور می‌توان به نرخ دلار پس از انتخابات بایدن اشاره کرد اگر دولت مانع کاهش نرخ آن می‌شد صد درصد صف‌های فروشی تشکیل می‌شد که خریداری نداشت.

نتیجه‌گیری

با کنترل نوسانات بازار به وسیله محدودسازی دامنه نوسان، سازوکارهای معاملاتی مبتنی بر مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار به‌ واسطه افزایش صف‌نشینی‌ها تضعیف خواهد شد و احتمال شتاب گرفتن قیمت برای چسبیدن به کف یا سقف محدوده مجاز قیمت افزایش می‌یابد؛ این در حالی است که تغییرات و اصالاحات پی درپی ریزساختارها(همانند ایجاد دامنه نوسان نامتقارن) به‌خصوص در شرایطی که از اثربخشی مثبت آن اطمینان حاصل نشده است، به اعتماد سرمایه‌گذاران آسیب زده و ممکن است برخلاف تصور، به ثبات سیاست‌گذاری خدشه وارد کند.

مطالعات نشان می‌دهد اثر چسبندگی قیمت و صف‌نشینی به علت محدودتر بودن دامنه نوسان قیمت در نمادهای بازارسهام دیده می‌شود. همچنین براساس گزارش گروه آمار و تحلیل ریسک سازمان بورس، کاهش دامنه نوسان تفاوت محسوسی در روند رشد ارزش بازار سهام ایجاد نکرده و میزان صعود و سقوط بازار را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد مهم‌تر اینکه نتایج این پژوهش نشان می‎‌دهد که ایجاد محدودیت در دامنه نوسان نمی‌تواند در میزان زیانی که به سرمایه‌گذاران جدید (به‌طور مشخص خریداران سهام در اوج قیمت بازار) وارد شده است تغییری ایجاد کند. بنابراین ایجاد محدودیت در دامنه نوسانات قیمتی در بلندمدت اثری بر کاهش زیان سرمایه‌گذاران جدید ندارد.

این مدل تصمیمات برای کوتاه‌مدت قطعا شوک ایجاد می‌کند اما این بازار نیازمند تصمیمات اصولی و منطقی‌تری برای میان‌مدت است. در شرایط فعلی نیز تنها بخش اندکی از فعالان بازار سرمایه تصمیم فعلی شورای‌عالی بورس را راهی مناسب برای بهبود وضعیت در بازار سرمایه تلقی می‌کنند. تصمیمی که در رابطه با تغییرات دامنه نوسان گرفته‌اند تاثیر چندانی بر صف‌های فروش نه تنها نمی‌گذارد بلکه طول و عرض آن را هم اضافه می‌کند، دولت باید در زمینه بنگاه‌های اقتصادی اقداماتی را اعم از حذف قیمت‌های دستوری در تمام صنایع، حمایت از تولیدکنندگان انجام دهد در غیراین صورت نمی‌توان انتظار داشت که تصمیمات مختلفی که اتخاذ می‌شود اثر چندانی بر بازار سرمایه بگذارد.

مزایا و معایب حجم مبنا

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / رابطه حجم مبنا و صف خرید چگونه است؟

رابطه حجم مبنا و صف خرید چگونه است؟

همواره در هر بازار و کسب و کاری برای جلوگیری از سود جویی قوانین خاصی بر آن حکم فرماست، حتی ممکن است این قوانین بر اساس مسائل روز و نیاز بازار تغییر کرده و بروزرسانی شوند. بازار سهام هم به عنوان یک بازار حساس مالی از این قوانین مستثنی نیست و در آن قوانین خاصی برای ایجاد امنیت و فضای آرام جهت انجام معاملات برقرار است، حال این قوانین یک چارچوبی را به وجود آورده تا تمام سهامداران به وسیله آن بتوانند با امنیت به داد و ستد بپردازند، یکی از ابزار هایی که برای کمک به حفظ آرامش در معاملات سهام از آن استفاده می شود حجم مبنا است، ما در این مطلب سعی داریم با حجم مبنا، تأثیر حجم مبنا بر معامله، رابطه حجم مبنا و صف خرید، رابطه حجم معاملات و حجم مبنا بیشتر آشنا شویم.

حجم مبنا چیست و رابطه حجم مبنا و صف خرید چگونه است؟

به حداقل تعداد سهامی که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت اصلی (پایانی) آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی مزایا و معایب حجم مبنا داشته باشد، حجم مبنا گفته می‌شود. هدف از تعیین حجم مبنا این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت صورت گرفته است، و در این حالت حجم مبنا می تواند جلوی ایجاد قیمت های غیر واقعی و کاذب را در بازار بگیرد، در واقع وجود حجم مبنا به این خاطر است که یک سهم با حجم خرید کم، نوسان شدید قیمتی را تجربه نکند.
برای مشاهده حجم مبنای مربوط به هر نماد بورسی، می‌بایست در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) به جستجوی نماد موردنظر پرداخت. در ادامه به بررسی مفاهیم مرتبط با حجم مبنا می پردازیم تا آن را بهتر درک کنید.

قیمت آخرین معامله چیست؟

قیمت آخرین معامله یکی از انواع قیمت در بورس می باشد. آخرین قیمتی که یک سهم روی تابلو بین خریدار و فروشنده معامله می شود، قیمت آخرین معامله نام دارد، به این ترتیب که اگر یک سهم مورد معامله قرار بگیرد قیمت معامله تغییر خواهد کرد و حجم معاملات در قیمت معامله تأثیری ندارد.

قیمت اصلی یا پایانی چیست؟

قیمت اصلی یا پایانی به میانگین قیمت های مورد معامله سهام در یک روز گفته می شود، به همین دلیل به قیمت پایانی، میانگین وزنی هم گفته می شود، در اینجا حجم معاملات در قیمت پایانی به طور کامل موثر است.

قانون جدید حجم مبنا

از تاریخ ۱۲ اسفند ماه ۹۸ حجم مبنای شرکت های بورسی تغییر کرد و حداقل ارزش حجم مبنا (یعنی تعداد حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی چهارشنبه هر هفته) ۵۰ میلیارد ریال و در شرکت های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر ۱۲۰ میلیارد ریال و با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین شد.

تعداد حجم مبنای هر سهم براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود. همچنین در صورت اقدامات شرکتی تغییرات حجم مبنا براساس مقررات و با رعایت نصاب‌های این مصوبه محاسبه و اعمال می‌شوند.

نحوه محاسبه حجم مبنا

طبق قانون جدید حجم مبنا برای محاسبه حجم مبنا اینگونه عمل می کنیم:

ابتدا تعداد سهام شرکت را در عدد ۴ ضرب و بر عدد ۱۰۰۰۰ تقسیم می‌کنیم.
عدد بدست آمده حجم مبنای ما خواهد بود. اما لازم است یک قانون را رعایت کنیم.
عدد بدست آمده را در قیمت پایانی سهم در روز چهارشنبه (آخرین روز کاری) ضرب می‌کنیم:
اگر عدد بدست آمده در آخرین روز کاری هفته (معمولا چهارشنبه) عددی بین ۵۰ میلیارد ریال و ۱۲۰ میلیارد ریال بود: حجم مبنای ما برای روز شنبه همان عدد بدست آمده در بالا خواهد بود.
اگر عدد بدست آمده کمتر از ۵۰میلیارد ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۵۰میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.

تأثیر حجم مبنا بر معامله

حجم مبنا دو کاربرد اساسی دارد:

الف: تا حدودی دست فرصت طلبان و سودجویان را قطع می کند
ب: ارزشمند بودن سهام یک شرکت را نشان می دهد

رابطه حجم مبنا و صف خرید چیست؟

زمانی که حجم مبنا وجود نداشته باشد، ممکن است عده ای فرصت طلب و سود جو حجم بالایی از پول را وارد سهام یک شرکت کرده و با سفته بازی قیمت سهام شرکت را بالا ببرند، این عمل در شرایطی می تواند انجام شود که سهام شرکت هیچگونه ارزشی هم ندارد. در این صورت با روش های مختلف سهام مربوط به آن شرکت را ارزشمند نشان داده و عده ای را ترغیب به خریداری آن سهم می کنند. و بعد از رسیدن به نتیجه دلخواه خود و گرفتن سود هنگفت، آن سهم را فروخته و قیمت سهام به طور ناگهانی پایین می آید، که موجب متضرر شدن دیگر سهامداران خواهد شد.

رابطه حجم معاملات و حجم مبنا

در صورتی که سهام یک شرکت ارزشمند باشد، با وجود حجم مبنا می تواند در طول یک روز به صورت متعادل خرید مزایا و معایب حجم مبنا و فروش شود، یعنی اگر یک شرکت ۵ میلیون حجم مبنا داشته باشد در طول روز ۱۰ میلیون سهم در آن بین خرید و فروش می شود.

مزایا و معایب حجم مبنا

مهم ترین مزیت حجم مبنا این است که از حرکات یک باره و پرشیب در روند قیمت ها جلوگیری می کند، و مانع از ایجاد قیمت های کاذب می شود. اما در زمان هایی که صف خرید و فروش در یک سهم وجود دارد موجب بلوکه شدن پول شده و نوسان قیمت در هر دو روند صعودی و نزولی کند می شود.

در این شرایط سازمان بورس در یک زمان مشخص مانند یک روز نماد سهام را بدون هیچ گونه حجم مبنا و دامنه نوسان باز می کنند تا معاملات صورت گیرد.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

کارشناسی ارشد حسابداری"حمید اخوت نیا"

کاردانی-کاردانی به کارشناسی-کارشناسی ارشد-دکترا-مقالات و پایان نامه ها

حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا اهرمی است که از سال 82 و بعد از انتصاب حسین عبده تبریزی به سمت دبیرکلی بورس به کار گرفته شد

و هدف از به کارگیری این اهرم کنترل معاملات و جلوگیری از نوسان‌های کاذب و افت و خیز بی مورد قیمت سهام با معامله چند سهم شرکت ها اعلام شد.

براساس این اهرم که از فرمول 0008/0 ضربدر تعداد سهام شرکت‌ها محاسبه می‌شود هر شرکتی با توجه به میزان سرمایه (در واقع تعداد سهام) از حجم مبنای مشخص دارد و باید روزانه آن تعداد سهام شرکت مورد خرید و فروش قرار گیرد، تا تغییر قیمت روزانه مثبت و منفی 2 درصدی برای قیمت آخر وقت سهام شرکت‌ها محاسبه شود.

این اهرم از همان اول، با مخالفت های بسیاری روبه رو بوده و فعالان بازار همواره یکی از عوامل اصلی گره‌های معاملاتی را حجم مبنا می دانستند.

به کارگیری این اهرم در آن زمان موجب شد، تعداد زیادی از سهامداران حقوقی به دلیل اینکه نمی‌توانستند از شرکت‌های بزرگ بازدهی به دست آوردند به سمت شرکت‌های کوچک و حتی زیان ده حرکت کنند. این اتفاق زمینه رشد قیمت سهام شرکت‌های کوچک را فراهم آورد.

تعریفی دیگر از حجم مبنا برگرفته از وبلاگ http://ebi3pkartvely.persianblog.ir/post/473

حجم مبنا حداقل تعداد برگه سهامی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در پایان روز در قیمتی به ثبت برسد. حجم مبنا برای کنترل رشد بی رویه قیمت سهام در سال 1382تصویب شد. براین اساس درابتدای این قانون ودرسال82اساس براین بود که 15% از سهام کل یک شرکت طی یکسال مورد معامله قرار گیرد و روزهای کاری سال250روز فرض شده بود که بر آن اساس حجم مبنای روزانه یک سهم 0006/0 تعداد کل سهام شرکت میشد.اما از ابتدای سال1383این قانون تغییر کرد و از15درصد به 20% افزایش یافت و حجم معاملات روزانه به 0008/0 کل سهام شرکت افزایش یافت.

برای درک بهتر مثالی از حجم مبنا می زنیم:

فرض کنید سرمایه شرکتی 2میلیارد تومان است.(تعداد سهام این شرکت برابر با 20 میلیون برگه سهم به ارزش اسمی 100تومان است).در این حالت حجم مبنای این شرکت به شکل زیر محاسبه میشود:

حال فرض میکنیم قیمت روز قبل این سهم2000ریال بوده و امروز معاملات زیر برای سهم اتفاق افتاده است :

ساعت9: 4000 برگه به قیمت1990 ریال

ساعت10: 1000 برگه سهم به قیمت2020 ریال

ساعت11: 2000 برگه سهم به قیمت2030 ریال

ساعت12: 3000 برگه سهم به قیمت2040 ریال

برای محاسبه قیمت پایانی ابتدا میانگین وزنی می گیریم یعنی می گوییم:

که برابر کل ارزش معاملات آن سهم می باشد حال برای گرفتن میانگین آنرا تقسیم بر کل تعداد برگه سهام مورد معامله قرارگرفته می کنیم:

پس میانگین قیمت مورد معامله امروز2016 ریال بوده اگر تعداد برگه مورد معامله به حد نصاب می رسید(از حجم مبنا بیشتر می شد) این قیمت به عنوان قیمت پایانی مورد قبول بود اما چون تعداد برگه سهام مورد معامله قرار گرفته ده هزار تا و حجم مبنای سهم شانزده هزار برگه می باشد پس از تناسب استفاده می کنیم.

اگر 16000برگه مورد معامله قرار می گرفت قیمت سهام 16 ریال رشد می کرد در حالی که 10000 برگه مورد معامله قرار گرفته قیمت چقدر رشد می کند؟

از تناسب بالا X بدست می آید 10 ریال یعنی قیمت بسته شدن در پایان معاملات امروز برابر با 2010 ریال می شود.

آخرین اطلاعیه شرکت بورس در مورد حجم مبنا:

فعالان محترم بازار سرمایه استحضار دارند که در بازار رقابتی (کارا)، قیمت نتیجه تصمیم و اقدام گروه زیادی از خریداران و فروشندگان است و اجماع آنان را نشان می دهد. در بورس اوراق بهادار ایران حجم مبنا به منظور اطمینان از این‌که تغییر قیمت‌ سهام شرکت های پذیرفته شده دربورس حاصل از معامله حداقل تعداد معینی از سهام شرکت می باشد، تعریف و برای محاسبه آن ضریب هشت درهزار درتعداد سهام تمام شرکت‌ها صرف ‌نظر از اندازه آن ها اعمال گردید. با عنایت به این‌که در مورد شرکت‌های بزرگ هدف مذکور با حجم مبنای کمتری نیز مزایا و معایب حجم مبنا حاصل می‌شود، لذا هیئت مدیره شرکت بورس تصمیم گرفت ضریب محاسبه حجم مبنای شرکت‌هایی که سرمایه آن ها بیشتر از 3000 میلیارد ریال می‌باشد را از هشت در ده‌ هزار به چهار در ده‌ هزار کاهش دهد. بر این اساس از تاریخ 2/4/86 ضریب محاسبه حجم مبنای 11 شرکت زیربه چهار در ده‌هزارتغییر می‌یابد:

فولاد مبارکه اصفهان ـ سایپا ـ سرمایه گذاری غدیر- ملی صنایع مس ایران ـ ایران خودرو- بانک پارسیان ـ سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی ـ سیمان فارس خوزستان ـ گروه بهمن سرمایه گذاری بانک ملی ایران ـ مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران

مزایا و معایب حجم مبنا:

مهم‌ترین مزیت قانون حجم مبنا، جلوگیری از حرکات پرشیب و یکباره در روند قیمت‌ها است، به عنوان مثال زمانی که یک سهم در روند نزولی قرار می‌گیرد، میزان عرضه بر تقاضا فزونی می‌یابد و معمولا این چیرگی عرضه بر تقاضا، آن قدر پررنگ می‌شود که حجم معاملات سهم به شدت کاهش یافته و اصطلاحا معاملات در آن نماد «قفل» می‌شود. (که فعالان بازار از این حالت به عنوان «صف فروش»یادمی‌کنند.)
در این حالت به دلیل کاهش شدید حجم معاملات، بر اساس قانون حجم مبنا درصد نوسان پایان روز نیز کاهش می‌یابد و لذا از سقوط برق آسای سهم جلوگیری می‌شود. (عکس همین حالت در بازار صعودی برقرار است.) اما مساله‌اینجا است که ‌همین ویژگی قانون حجم مبنا بزرگ‌ترین عیب آن نیز به شمار می‌آید، با شکل‌گیری صف‌های خرید و فروش در بازار، حجم زیادی از سرمایه سرمایه‌گذاران در این صف‌ها بلوکه می‌شود، حجمی که می‌تواند با گردش در سایر سهام بازار، بر رونق بورس بیفزاید، بنابراین شکل‌گیری صف‌های خرید و فروش، روانی معاملات (liquidity) در بازار را مورد تهدید قرار می‌دهد.
به عنوان مثال اگر سهامداری که سهمش در صف فروش فرو رفته، نیاز فوری به سرمایه‌اش پیدا کند، چاره‌ای ندارد، جز آنکه سهم خود را به صورت وکالتی و با قیمتی بسیار پایین تر از ارزش آن به شخص دیگری واگذار کند.
همچنین فرسایشی شدن این صف‌ها (به خصوص صف‌های فروش) می‌تواند اثرات نامطلوبی بر روان جمعی بازار داشته باشد. به عنوان نمونه می‌توان از شرکت‌های سیمانی در سال 84 و یا شرکت‌هایی مانند سرمایه‌گذاری غدیر و سرمایه‌گذاری بانکی ملی – که مدت‌های مدیدی صف فروش بودند- نام برد. (مورد آخر همچنان در صف فروش قرار دارد.)
نکته دیگر اینکه اگر نماد سهم‌هایی که با صف فروش و یا خرید مواجه ‌هستند به دلایلی همچون تعدیل پیش بینی سود، برگزاری مجمع سالانه یا مجمع افزایش سرمایه و . متوقف شود، در روز بازگشایی نماد، بازار با در‌نظر گرفتن وضعیت پیش از بسته شدن نماد به آن سهم قیمت می‌دهد، یعنی مثلا اگر سهم پیش از بسته شدن نمادش دارای صف فروش باشد، پس از بازگشایی، بازار آن قدر قیمت را پایین می‌آورد تا قیمت سهم را به نرخ تعادلی مورد نظر برساند، به دیگر سخن بازگشایی نمادها تمام مزایا و معایب حجم مبنا تمهیدات قانون حجم مبنا را نقش بر آب می‌کند!
نمونه‌هایی از این دست بسیار دیده شده، به عنوان مثال می‌توان شرکت سرمایه‌گذاری غدیر را نام برد که پس از دو نوبت بازگشایی با افتی در حدود 40درصد مواجه شد. شرکت‌های پتروشیمی اراک و خارک، سنگ آهن گل گهر، باما، فرآوری مواد معدنی ایران و گروه بهمن از آخرین نمونه‌های این نوع بازگشایی هستند که توام با کاهش قیمتی بوده‌اند.

اطلاعیه

قبل از ارسال پست یا ایجاد موضوع جدید، تاپیک قوانین و راهنمای فروم را مطالعه نمائید.

کاربران و مخصوصا تازه واردین لطفا دقت باشید که هرگونه پیشنهاد مدیریت سرمایه یا فروش تحلیل و یا برگزاری کلاس و . که خارج از محیط عمومی فروم باشد را به هیچ عنوان بدون تحقیق و کسب اطلاعات کامل و کافی دنبال نکنید در غیر این صورت مسئولیت و عواقب آن بر عهده خود شخص می باشد.

همچنین لازم به ذکر است مسئولیت ارتباطات خارج از پست های عمومی فروم اعم از پیام خصوصی یا چت یا دیداری یا شنیداری با سایر اعضای فروم کاملا با خود اعضا هست و وارد کردن آن به صورت عمومی در فروم ممنوع است. برای امنیت بیشتر جهت گرفتن پاسخ سوالات خود از انجمنها استفاده نمایید.

دوستان توجه داشته باشند که تمامی بخش های اختصاصی و عمومی فروم کاملا رایگان بوده و به هیچ عنوان نیاز به پرداخت وجه به هیچ کس برای باز شدن دسترسی نیست.

منتها به این دلیل که در این بخش ها معمولا کار تیم ورک و گروهی انجام میشود، مناسب ورود افراد با شرایط خاصی است که مدیر آن بخش تعیین میکند و برای همه افراد کارایی ندارد چون مستلزم بر عهده گرفتن مسئولیت یا دانش کافی در آن حوزه می باشد.

لذا ضمن پوزش از کاربرانی که تقاضای دسترسی آن ها به بخش های اختصاصی توسط مدیران بخش رد میشود، توصیه میکنیم که پس از فراگیری موضوعات عمومی و تخصصی فراوانی که در روی فروم قرار دارد چنانچه برنامه ویژه ای برای کار در بخش های اختصاصی و کار گروهی دارند آن را مکتوب برای مدیران هر بخش بنویسند و سپس اقدام به درخواست دسترسی بکنند.