انواع صندوق ETF

آشنایی با انواع صندوق سرمایه گذاری

پ یش از انتخاب صندوق‌ سرمایه گذاری ، باید با انواع آنها آَشنایی کافی داشته باشید.

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت

بر اساس قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت موظف هستند که ۷۰ تا ۹۰ درصد از سرمایه‌ نزد خود را در سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت، اوراق بهادار و … سرمایه‌گذاری کنند. صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند مابقی سرمایه نزد خود را به سهام اختصاص دهند. این صندوق‌ها برای افرادی که ریسک‌پذیری بالایی ندارند و مایل هستند اصل سرمایه‌ی خود را حفظ کنند، جذاب است؛ چرا که حداقل سود در این نوع از صندوق‌ها تضمین‌ شده است و در دوره‌های مشخص زمانی و معمولا پایان هر ماه، سود به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود.

چرا صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت از بانک جذاب‌تر است؟

یکی از مزایای صندوق‌ سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نسبت به سپرده‌های بانکی، سود نسبتا بالاتر آن است. با توجه به کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی طی سال‌های اخیر، جذابیت این صندوق‌ها بیشتر نیز شده است. مزیت دوم صندوق‌ درآمد ثابت، محاسبه‌ی روزشمار سود آن است که در مقابل ماه شمار بودن سپرده‌های بانکی قرار دارد.

صندوق سرمایه گذاری در سهام برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر

صندوق سهامی بر اساس قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار موظف است که حداقل۷۰ درصد از دارایی صندوق را در سهام سرمایه‌گذاری کند. مدیر صندوق می‌تواند ۳۰ درصد باقی‌مانده از دارایی صندوق‌ سرمایه‌گذاری در سهام را به اوراق مشارکت، اوراق بهادار، سپرده‌گذاری بانکی و… اختصاص دهد و مقداری وجه نقد نیز جهت تسویه وجوه ابطالی سرمایه‌گذاران حفظ کند. البته زمانی که بازار سرمایه از رونق مناسبی برخوردار باشد، مدیر صندوق ممکن است تا ۹۰ درصد از دارایی‌های صندوق را صرف خرید سهام کند.

صندوق سرمایه‌گذاری در سهام، هیچ حداقل سودی را تضمین نمی‌کند. پس تنها اگر ریسک‌پذیر هستید، توصیه می‌شود که در این نوع صندوق سرمایه‌گذاری کنید و با واسطه در بورس سهامدار شوید. البته قوانین سازمان بورس مدیران را ملزم می‌کند که دارایی صندوق را در صنایع مختلف توزیع کند تا ریسک سرمایه‌گذار کاهش یابد.

صندوق سرمایه گذاری مختلط

صندوق سرمایه‌گذاری مختلط، گزینه‌ای میان صندوق‌ سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و صندوق‌ سرمایه‌گذاری در سهام است. این صندوق سرمایه‌گذاری۴۰ تا ۶۰ درصد از دارایی‌هایش را در سهام و ۴۰ تا ۶۰ درصد را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند. بنابراین، بیش از صندوق‌های درآمد ثابت سود پرداخت می‌کند، اما به دلیل سرمایه‌گذاری بیشتر در سهام، سودی را تضمین نمی‌کند.

صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق­‌های سرمايه­‌گذاری قابل معامله در بورس، صندوقی‌هایی هستند که هدف آنها کسب بازدهی برابر با بازدهی یک شاخص یا دارایی معین از طریق سرمایه‌گذاری بر روی تمام يا بخشی از اوراق بهادار تشکیل‌دهنده آن شاخص یا خرید دارایی مورد نظر است. همانطور که از نام آنها پیداست، سهام (واحدهای سرمايه­‌گذاری) آنها در بورس پذیرفته شده و از طریق کارگزاران در طول ساعات معاملاتی به قیمت‌هایی که در طول روز و نه در انتهای آن تعیین می‌شود، قابل خرید و فروش هستند. بنابراین، عرضه و تقاضای بازار و شرایط بورس نیز می‌تواند بر قیمت آنها تاثیر بگذارد. اما از سوی دیگر، خرید انواع صندوق ETF و فروش این صندوق‌ها از طریق بورس می‌تواند به نقدشوندگی بیشتر آنها کمک کند. صندوق‌های قابل معامله می‌توانند از نوع سهامی، درآمد ثابت یا مختلط باشند.

صندوق‌ سرمایه‌گذاری در طلا

صندوق‌های سرمایه‌‌گذاری طلا با خرید و فروش سپرده سکه و انواع اوراق بهادار مبتنی بر طلا که معمولا در بورس پذیرفته ‌شده‌اند، به کسب بازده می‌پردازند. همچنین، این صندوق‌ها می‌توانند مازاد دارایی‌های خود را در اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده‌ها و گواهی سپرده بانکی نیز سرمایه‌گذاری کنند.

صندوق‌ سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان

سرمایه‌گذاری در مسکن، نوعی از سرمایه‌گذاری است که به مبالغ بسیار بالایی نیاز دارد. صندوق‌ سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان، صندوق‌هایی هستند که به‌ منظور سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ ساختمانی سرمایه افراد را جذب می‌کنند.

صندوق سرمایه‌گذاری نیکوکاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیکوکاری، امکان نوعی جدید و جذاب از سرمایه‌گذاری نیکوکارانه را فراهم آورده‌اند. در این شیوه، افرادی که قصد حمایت از اهداف نیکوکارانه دارند، در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و سود ناشی از این سرمایه‌گذاری به‌صورت همیشگی به آن هدف اعطا می‌شود.

صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه

بعضی از کسب و کارها به‌ جای طی یک مسیر خطی، مسیری نمایی و شتاب‌گونه را طی می‌کنند. عده‌ای از افراد، سرمایه گذاری در صندوق‌هایی را ترجیح می‌دهند که بر ایده‌ها و کسب‌وکارهای نوآورانه سرمایه گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها ممکن است سودی فراوانی را نصیب افراد کنند، اما امکان شکست آنها نیز وجود دارد.

در کدام صندوق سرمایه‌گذاری کنیم؟

یکی از عوامل مهم در انتخاب صندوق سطح ریسک‌پذیری شماست. اگر تمایل دارید که سودی بیش از سپرده‌ی بانکی کسب کنید، اما نمی‌خواهید سرمایه‌تان در معرض ریسک قرار گیرد، بهتر است در صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنید. اما اگر کمی ریسک را قبول می‌کنید، صندوق‌ سرمایه گذاری مختلط برای شما گزینه مناسبی است. در نهایت اگر سود مناسبی می‌خواهید، اما ریسک را نیز می‌پذیرید، می‌توانید به سراغ صندوق‌های سهامی بروید.

همچنین، سعی کنید به عملکرد صندوقی که برای سرمایه گذاری در نظر دارید نیز توجه کنید. یک مدیر خوب، دارایی‌های صندوق را به شکلی متنوع در سبد سهام سرمایه گذاری می‌کند. تنوع سرمایه گذاری در صندوق می‌تواند بازدهی خوب و ریسک کم‌تری را به همراه داشته باشد. عمر صندوق سرمایه گذاری نیز اهمیت زیادی دارد؛ اگر قصد سرمایه گذاری میان‌مدت و بلندمدت دارید، بهتر است به سراغ صندوق‌هایی بروید که حدود ۴ تا ۵ سال فعالیت داشته‌اند و بررسی روند کاری‌شان مقدور است.

انواع صندوق های سرمایه گذاری

افراد به تناسب میزان سرمایه و ریسک‌پذیری خود می‌توانند در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند. این صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ایفای نقش واسطه مالی، سرمایه‌گذاری افراد مبتدی را از حالت مستقیم به غیرمستقیم تبدیل کرده و این امکان را پدید می‌آورند که از طریق تشکیل سبد متنوعی از دارایی‌ها که هرکدام دارای ویژگی‌های خاص خود هستند، ضمن کسب بازدهی مناسب، ریسک سرمایه‌گذاری کاهش یابد. بنابراین هر کس می‌توانند با هر مقدار درآمد و دانشی که دارد، صندوق مناسب خود را پیدا کند.
برای آشنایی با مفهوم و مزایای صندوق‌های سرمایه گذاری کلیک کنید.
در این مطلب قصد داریم به معرفی انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بپردازیم

صندوق های سرمایه گذاری در نه گروه کلی به صورت زیر تقسیم بندی می شوند:

۱- صندوق‌ سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
۲- صندوق‌ سرمایه‌گذاری در سهام
۳- صندوق‌ سرمایه‌گذاری مختلط
۴- صندوق‌های اختصاصی بازارگردان
۵- صندوق‌ سرمایه‌گذاری شاخصی
۶- صندوق‌های تامین مالی
۷- صندوق های سرمایه گذاری در طلا
۸- صندوق سرمایه گذاری قابل معامله یا ETF
۹- صندوق های نیکوکاری

در ادامه به توضیح انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌پردازیم:

۱- صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت مناسب افرادی است که ریسک‌پذیری پایینی دارند. بیشتر سرمایه این صندوق‌ها در دارایی‌های با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری شده است. عموما صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یک حداقل سود تضمین شده دارند که در دوره‌های معین شده در اساسنامه (معمولا ماهانه) به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود. قابلیت نقد شوندگی آنها نیز بالاست؛ یعنی شما به راحتی می‌توانید واحدهای صندوق خود را به پول نقد تبدیل کنید.

برخی از صندوق‌های درآمد ثابت یک رکن به نام ضامن نقد شوندگی دارند که معمولا یک نهاد مالی معتبر است. این ضامن باعث آسودگی خاطر بیشتری برای سرمایه‌گذاران می‌شود.

بازدهی این صندوق‌ها به طور میانگین در حدود ۲ یا ۳ درصد بیشتر از بازدهی بانک‌ها است. بنابراین یک گزینه بسیار جذاب برای افراد ریسک‌گریز و جایگزین مناسبی برای سرمایه‌گذاری در بانک به شمار می‌روند.

۲- صندوق های سرمایه گذاری در سهام

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام حداقل ۷۰ درصد منابع مالی خود را در سهام شرکت‏‌ها سرمایه‌گذاری می‏‌کنند. کسب سود بسیار بالاتر نسبت به صندوق‌های درآمد ثابت از جمله ویژگی‌های جذاب این صندوق است که البته ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها را نیز افزایش می‌دهد. البته به دلیل قوانین وضع شده از سوی نهادهای نظارتی و دانش بالاتر متولیان صندوق ریسک سرمایه‌گذاری از طریق این صندوق‌ها نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم برای افراد ناآشنا به مراتب کمتر است.

این مدل سرمایه گذاری مناسب افرادی است که قدرت ریسک‌پذیری بالاتری دارند و در عین‌ حال تخصص یا فرصت کافی برای سرمایه‌گذاری در بورس را ندارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی در استراتژی سرمایه‌گذاری خود با یکدیگر متفاوت هستند و ممکن است محافظه‌کارانه، میانه‌رو یا تهاجمی باشند که این مورد در امیدنامه این صندوق ها ذکر می‌شود.

۳- صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط

این نوع از صندوق های سرمایه گذاری از لحاظ سطح ریسک بین دو گروه صندوق های با درآمد ثابت و صندوق های سهامی قرار دارند. سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها مناسب افراد با سطح ریسک متوسط است. چون بیش از نیمی از دارایی‌های آن در سهام سرمایه‌گذاری می‌شود. همچنین برای تعدیل ریسک صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط حداقل ۴۰ درصد از دارایی‌های صندوق در اوراقی که درآمد ثابتی دارند سرمایه‌گذاری می‌شود. این صندوق‌ها بازدهی بیشتری نسبت به «صندوق‌های درآمد ثابت» دارند و بدیهی است که سطح ریسک بیشتری نیز داشته باشند. از آن‌جا که قسمت زیادی از دارایی این صندوقها در سهام سرمایه‌گذاری می‌شود لذا دارای حداقل سود تضمین شده نیستند. برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط نیز ضامن نقد شوندگی دارند.

۴- صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی

صندوق‌های بازارگردانی، همان‌طور که از نام آن پیداست نوعی تخصصی از صندوق‌ها هستند که بازارگردانی سهام شرکت یا صنعت خاصی را بر عهده‌ دارند. هدف از صندوق‌های بازارگردانی جمع‌‌آوری سرمایه های سرمایه‌گذاران و خریدوفروش اوراق بهادار در چارچوب تعهدات بازارگردانی آن اوراق، مطابق امیدنامه و کسب منافع از این محل است.

صندوق‌های اختصاصی بازارگردان کمک قابل توجهی برای دوری از نوسانات شدیدی خواهد بود که هر از گاهی در بازار سرمایه رخ می‌دهد. بنابراین صندوق‌های بازارگردانی از صف‌های خرید و فروش بی‌مورد و معامله نشدن سهم در این مواقع جلوگیری و به روان شدن معاملات، افزایش نقدشوندگی و جلوگیری از دست‌کاری قیمت سهام به دست برخی افراد سودجوی بازار جلوگیری می‌کنند.

کاهش کارمزد و هزینه‌های معاملات بورسی در صندوق‌ها به‌واسطه معافیت‌های در نظر گرفته شده، کاهش محدودیت‌های اعتباردهی و تسهیلات به صندوق‌ها و در اختیار قراردادن ایستگاه‌های معاملاتی به صندوق‌ها برای انجام معاملات از جمله ویژگی‌های مثبت این بازارها است. به دلیل ماهیت فعالیت‌هایشان، این صندوق‌ها عمدتا دارای مشتری حقوقی بوده و برای سرمایه گذاری افراد حقیقی جذاب نمی‌باشد.

۵- صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی

صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری شاخصی، صندوق‌هایی هستند که منابع مالی جمع‌آوری‌شده را درست به شکلی سرمایه‌گذاری می‌کنند که عملکردی کاملا مشابه با عملکرد یکی از شاخص‌های بازار سرمایه داشته باشند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی می‌توانند هر شاخصی که مناسب می‌دانند را به عنوان شاخص خود در نظر بگیرند (مثل شاخص طلا، انواع صندوق ETF بازار بورس، خودرو و…). در ایران صندوق‌های سرمایه‌گذار شاخصی تنها در حوزه بورس فعالیت می‌کنند و سعی دارند عملکرد خود را مطابق با یکی از شاخص‌های بازار سهام منطبق کنند. این شاخص می‌تواند شاخص کل یا هر یک از شاخص‌های دیگر باشد. اصولا ۸۰ درصد دارایی‌های این صندوق در سهام شاخص ساز بازار و ۲۰ درصد دارایی‌ها نیز در اوراق قرضه و سپرده‌‎های با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. ریسک سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق از سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی کمتر است.

۶- صندوق‌های تامین مالی

صندوق‌های تامین مالی دارای انواع متفاوتی از جمله صندوق تامین مالی پروژه، صندوق‌های زمین و ساختمان و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه است. این صندوق‌ها هرکدام در تامین مالی بخش‌های مختلف اقتصادی فعالیت دارند و می‌توانند در حوزه مورد به بهبود عملکرد اقتصادی و تامین مالی کمک نمایند. این صندوق‌ها با شناسایی نیازهای مالی فعالیت‌های اقتصادی مختلف به تامین مالی پرداخته و پس از اجرایی کردن آن سود یا سهام آن را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. صندوق‌هایی که با هدف تامین مالی فعالیت می‌کنند به سه گروه عمده تقسیم می‌شوند.

۶-۱- صندوق‌های سرمایه گذاری پروژه

این صندوق‌ها با هدف تامین مالی پروژه‌های مختلف و اجرای آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع این نوع از صندوق‌ها سرمایه جمع آوری شده افراد را برای ساخت و بهره‌وری پروژه از پیش تعیین شده‌ای مورد استفاده قرار می‌دهند.

برای این‌کار، ابتدا شرکت سهامی خاصی با عنوان شرکت پروژه تاسیس می‌شود. پس از اتمام پروژه این شرکت به سهامی عام تبدیل شده و به سرمایه گذاران به اندازه سهمی که داشته‌اند از سهام شرکت مربوطه واگذار می‌شود. ریسک این نوع سرمایه‌گذاری وابسته به ریسک صنعت، ریسک پروژه مشخص شده و بسیاری از عوامل دیگر است و بازدهی آن نیز متناسب با ریسک آن خواهد بود.

۶-۲- صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه

یکی دیگر از صندوق‌های تامین مالی است که هدف آن تامین سرمایه مورد نیاز شرکت‌های کوچک و نوپا است که توان زیادی برای رشد دارند و می‌توانند بازده اقتصادی بالایی را به همراه داشته باشند. البته این بازده اقتصادی بالا همواره با پذیرش ریسک بالا همراه است. این سرمایه‌گذاری‌ها برای کسب‌ وکارهای کوچک که نیاز به تأمین مالی داشته و دسترسی خوبی به این منابع ندارند مناسب است. از آنجا که بسیاری از شرکت‌های نوپا با ریسک شکست بالایی روبه‌رو هستند، این نوع سرمایه‌گذاری با ریسک بسیار بالایی موجه است.

۶-۳- صندوق تامین مالی زمین و ساختمان

این صندوق‌ها دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و باهدف جذب منابع مالی برای انواع پروژه‌های ساختمانی تشکیل شده‌اند. این صندوق‌ها می‌توانند به‌عنوان راه جدید در کنار وام به سازندگان مسکن در تأمین منابع مالی کمک کند و افزایش ظرفیت تولید و انبوه‌سازی را در این بخش به همراه داشته باشند. این تأمین مالی از یک‌سو باعث افزایش ساخت‌وساز و پاسخگویی به تقاضای موجود بوده و از سوی دیگر سبب می‌شود تا چرخه اقتصادی مشاغل مرتبط نیز فعال‌تر شود. برآورد ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نیز با توجه به ویژگی‌های پروژه تعیین می‌شود.

برای اینکه صندوق زمین و ساختمان شروع به فعالیت کند ابتدا باید طرح توجیهی ساخت را تهیه کرده و ارکان آن را نیز مشخص کنند، سپس با دریافت مجوز تأسیس از سازمان بورس و ثبت صندوق در مرجع ثبت شرکت‌ها به دنبال مجوز فعالیت از سازمان بورس باشد. بعد از انجام این مراحل می‌تواند صندوق را تأسیس کرده و به جذب سرمایه و تأمین منابع مالی بپردازد.

۷- صندوق های سرمایه گذاری در طلا

طلا و ارز دو دارایی محبوب و شناخته شده برای سرمایه گذاری هستند.برای اکثر مردم بهترین راه برای حفظ ارزش دارایی هایشان در برابر تورم سرمایه گذاری در این بازارها است. اما خرید و فروش در این بازارها ریسک های خاص خود را دارد.

در این میان راهی که کمتردر جامعه شناخته شده سرمایه گذاری در صندوق ها طلا است که علاوه بر مدیریت حرفه ای و کاهش نوسانات ناگهانی این بازار ها ریسک های ناشی از نگهداری طلا و ارز به طور فیزیکی( مانند سرقت یا تقلبی بودن طلای خریداری شده ) را کاهش می دهد.

صندوق های سرمایه گذاری در طلا صندوق های قابل معامله (ETF) هستند بنابراین به صورت آنلاین در ساعاتی که بازار معاملات سهام باز است قابل خرید و فروش هستند و تمام مزیت های صندوق های قابل معامله که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت را دارا می باشند.

هر فرد حقیقی یا حقوقی که دارای کد بورسی است، می‌ تواند مانند سایر سهام ها به خرید و فروش اوراق این نوع صندوق ها بپردازد. فعالیت آ‌‌ن‌ ها بدین گونه است که حداقل ۷۰ درصد از سرمایه های جمع‌آوری شده از مشتریان را در گواهی سپرده سکه طلا و مابقی در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود.

ریسک صندوق سرمایه گذاری طلا مربوط به ریسک‌هایی می‌شود که قیمت طلا رابه خطر می‌اندارد . ریسک دیگر مربوط به نقد شوندگی آن است. اما ریسک کلاهبرداری و تقلبی بودن در مورد این صندوق‌ها وجود ندارد زیرا ضامن آن‌ها بانک مرکزی است.

۸- صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)

صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله معروف به صندوق‌های ETF یا Exchange Tradable Found یک صندوق از دارایی‌های متنوع است که درست مانند سهام معمولی در بورس معامله می‌شود و در واقع شامل تمام انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است‌ که پیش‌تر معرفی کردیم.

با این تفاوت که صندوق‌هایی که تابه‌حال از آن‌ها صحبت شد، خودشان در بورس نیستند بلکه در اوراق بهاداری سرمایه‌گذاری می‌کنند که اغلب در بورس عرضه می‌شوند. اما صندوق های قابل معامله فعالیت‌های که قبل‌تر گفتیم را انجام می‌دهند و علاوه بر این خودشان هم یکی از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس هستند.

صندوق‌های قابل معامله در بورس به این دلیل که به صورت آنلاین خرید و فروش می‌شوند، قابلیت نقدشوندگی بالاتری نسبت به صندوق های غیرقابل معامله دارند. ارزش خالص دارایی‌ها در صندوق‌های قابل معامله، به صورت لحظه‌ای محاسبه می‌شود، در حالی که در سایر صندوق‌ها با تاخیر محاسبه و منتشر می‌شود.

همچنین قیمت واحد‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله ارزان‌تر از صندوق‌های غیر قابل معامله است و این مسئله امکان سرمایه‌گذاری‌های کوچک‌تر را فراهم می‌کند.

درETF‌ ها ضامن نقدشوندگی وجود ندارد ‌و بازارگردان این وظیفه را بر عهده دارد به این صورت که زمینه نقدشوندگی واحدهای سرمایه‌گذاری ETF را در بازار فراهم کرده و در صورت نبود فروشند یا خریدار موظف به عرضه یا خرید واحدهای صندوق است.

با توجه به آنچه گفته شد می‌توان دریافت که سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها برای افراد مختلف با سطح ریسک پذیری و اهداف متفاوت گزینه‌ای جذاب است. تنوع دارایی‌های این صندوق‌ها می‌تواند با کاهش ریسک به سرمایه‌گذاران به خصوص افراد مبتدی کمک نماید و در ضمن بازدهی معقولی را به همراه داشته باشد.

۹- صندوق‌های نیکوکاری

هدف از تشکیل این نوع صندوق‌ها، گردآوری سرمایه‌های خرد افراد برای تخصیص به امور خیرخواهانه است. ساختار صندوق‌های نیکوکاری به گونه‌ای است که از سرمایه‌گذاری در امور خیرخواهانه اطمینان حاصل شده و برای این کار از ارکان نظارتی نظیر حسابرس و متولی صندوق استفاده می‌شود. در این نوع سرمایه‌گذاری، فرد سرمایه‌گذار مشخص می‌کند که چه میزان از سرمایه‌ و سود ناشی از آن به امور خیرخواهانه تخصیص داده شود. ممکن است فردی تمایل داشته باشد کل سود خود را به امور خیر خواهانه اختصاص دهد یا اینکه علاوه بر سود اصل سرمایه را نیز صرف این امور کند همه این امکانات در این نوع از صندوق ها برای فرد نیکوکار امکان پذیر است.

دومین صندوق ETF انواع صندوق ETF در مردادماه وارد بورس می‌شود

تهران - ایرنا - رئیس سازمان خصوصی سازی گفت: دومین صندوق ETF دولتی ماه آینده پذیره‌نویسی خواهد شد و بدین ترتیب صندوق قابل معامله دارای دوم نیز از سوی دولت برای بهره‌برداری مردم و سرمایه‌گذاران از طریق بازار سرمایه در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.

به گزارش روز دوشنبه سازمان بورس و اوراق بهادار؛ «علیرضا صالح» ضمن اشاره به پذیره‌نویسی صندوق‌های دولتی جدید تا ماه آینده افزود: صندوق دارا سوم و دارا چهارم نیز به این ترتیب با حضور شرکت‌های بزرگ بازار سرمایه در آینده‌ای نزدیک پذیره‌نویسی خواهند شد.

وی افزود: این در حالی است که عموم مردم در انتظار دومین دور از این واگذاری‌ها هستند. دومین صندوق سرمایه گذاری ETF دولتی، صندوق دارا دوم، نام دارد که با هدف دسترسی اکثر مردم به بازار سرمایه و ارتقای وضعیت اقتصادی خانواده‌ها از سوی دولت عرضه می‌شود. ثبت‌نام این صندوق نیز مانند دور قبلی، برای عموم آزاد بوده و خریداران به مدت ۲ هفته پس از ابلاغ زمان دقیق پذیره‌نویسی برای خرید آن زمان دارند.

رئیس سازمان خصوصی‌سازی در ادامه بیان داشت: طبق جدول زمان‌بندی شده و همکاری‌های لازم با وزارت امور اقتصادی و دارایی، صندوق‌ها به ترتیب اولویت و به ترتیب جایگاه، پذیره‌نویسی خواهند شد که زمان دقیق آن متعاقبا اعلام خواهد شد.

وی تأکید کرد: تا به حال زمان نهایی برای پذیره‌نویسی دومین صندوق ETF دولتی، مرداد ماه اعلام شده و در صورت تغییر این زمان، متعاقبا اطلاع‌رسانی خواهد شد.

صالح در خصوص سهام شرکت‌های موجود در این صندوق‌ها بیان داشت: شرکت‌های بزرگ بازار سرمایه در صندوق‌های آتی دولتی، حضور خواهند داشت و مردم از سود این سهام بزرگ از طریق صندوق‌های دولتی منتفع خواهند شد.

به گزارش ایرنا، عباس معمارنژاد، معاون امور بیمه و بانک وزارت امور اقتصادی و دارایی در مورد این که ETF دوم چه موقع عرضه می‌شود، گفته بود: واحدهای صندوق قابل معامله بورسی بعدی احتمالا در اواخر تیر یا اوایل مرداد ماه عرضه خواهد شد.

هر چند قرار بود دور دوم از این عرضه ها شامل سهام گروه پالایشی باشد و سومین دوره نیز باقی مانده سهام دولت در دو گروه فلزی و خودرویی عرضه شود، اما به تازگی اعلام شده که اولویت با صندوقی است که زودتر به فرایند عرضه برسد.

بر این اساس، در دور دوم یا سهام گروه پالایشی یعنی باقی مانده سهام دولت در سهام پالایش نفت تبریز، اصفهان، بندرعباس و تهران عرضه می‌شود یا باید در انتظار عرضه سهام فلزی و خودرویی باشیم. در این گروه نیز قرار است باقیمانده سهام فولاد مبارکه اصفهان و ملی مس ایران به همراه دو سهام خودرویی یعنی ایران‌خودرو و سایپا به عموم مردم فروخته شود.

صندوق ETF دولتی به یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری گفته می‌شود که امکان خرید و فروش این صندوق ها به عنوان دارایی را داشته و همانند سهام عادی در بورس قابل خرید و فروش می شوند.

در سال جاری، دولت عرضه بخش قابل توجهی از سهام شرکت‌های معتبر و ارزشمند را در برنامه خود قرار داد تا این نوع از سهام‌ها در اختیار مردم قرار گیرد و مردم مدیریت آن‌ها را بر عهده بگیرند.

صندوق ETF دولتی چیست و چه ویژگی دارد؟

در اوایل سال 99 دولت شروع به عرضه صندوق های ETF تحت عناوین صندوق دارا یکم، صندوق دارا دوم (پالایش یکم) و دارا سوم… با 20% تخفیف نمود که با استقبال خوب مردم مواجه شد اما برای برخی از سرمایه گذاران این پرسش پیش آمد که این صندوق ETF دولتی چه ویژگی هایی دارند .

ETF مخفف Exchange-traded fund بوده و نوعی صندوق سرمایه گذاری است که خرید آن نیازی به کد بورسی ندارد و تمامی افراد ایرانی دارای کد ملی می توانند آن را از طریق بانک ها و برنامه های درگاه بانکی همچون آپ و تاپ خریداری نمایند.

صندوق ETF دولتی چیست؟

صندوق های سرمایه گذاری دولتی متشکل از سهام شرکت های معتبر می باشد و روشی آسان برای سرمایه گذاری و بهره مندی از سود حداکثر بازار بورس است زیرا سرمایه گذاری و خرید آن مستلزم داشتن کد بورسی نبوده و هر ایرانی با داشتن ملی می تواند آن را خریداری نماید. واحد های صندوق های ETF دولتی همانند سهام در بورس قابل خرید و فروش بوده.

ماهیت کار صندوق های سرمایه گذاری دولتی به این صورت است که با جمع آوری نقدینگی سرمایه گذاران، سرمایه گذاری در سبد متنوعی از اوراق بهادار آغاز می شود و افرادی که واحد های این صندوق ها را خریداری نمودند به اندازه سهم خود مالک و سهامدار می باشند.

واگذاری و عرضه واحد های صندوق های سرمایه گذاری دولتی به کمک سازمان بورس اوراق بهادار ، وزارت امور اقتصاد و دارایی ، معاونت امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی انجام شد. در ادامه این مطلب با ویژگی صندوق های سرمایه گذاری دولتی آشنا خواهیم شد.

صندوق های سرمایه‌گذاری ETF دولتی چه ویژگی دارد؟

صندوق های ETF دولتی همچون خرید و فروش انواع صندوق ETF سهام دارای مزایایی نظیر امکان خرید و فروش آنلاین واحدهای صندوق ، متنوع سازی با حذف هزینه و صرف زمان اندک ، نقدشوندگی بالا ، معافیت مالیاتی معاملات واحدها و عدم دامنه نوسان برای معاملات روزانه می باشد. با وجود این ویژگی ، از نظر برخی از کارشناسان صندوق ETF دارای معایبی می باشد.

سرمایه گذاران دارای کد بورسی می توانند از طریق پرتفوی خود نسبت به خرید آن اقدام نمایند و افرادی که کد بورسی ندارند می توانند با به همراه داشتن مدارک شناسایی به بانک ها مراجعه کنند و یا از طریق اپلیکیشن هایی همچون آپ و تاپ واحد های صندوق های واسطه گری مالی دولتی را خریداری نمایند.

از دیگر مزایای خرید صندوق های سرمایه گذاری دولتی میتوان به مشارکت در طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی، توسعه، بازسازی و بهسازی در حوزه بهداشت و درمان، کمک به بخش مولد و محرک اقتصاد اشاره نمود که رونق و جهش تولید را به همراه دارد که این مورد به نفع مردم و دولت می باشد.

تفاوت صندوق های ETF با دیگر صندوق ها چیست؟

همانطور که در مطلب فوق اشاره شدt سادگی در سرمایه گذاری ، ارزان بودن واحد ها ، معاف از مالیات و محاسبه لحظه‌‌ای ارزش خالص دارایی‌های آن از ویژگی این صندوق ها می باشند که از تفاوت های اصلی صندوق های ETF با دیگر صندوق های سرمایه گذاری نیز محسوب می شوند.

• ارزانتر بودن نسبت به سایر صندوق‌ها

ارزش مبنای هر واحد سرمایه گذاری در صندوق‌های قابل معامله فقط ۱۰,۰۰۰ ریال است. از آنجایی که سرمایه گذاران از طریق کارگزاران بورس اقدام به خرید واحد های ETF می نمایند و هزینه بازاریابی در میان نیست ، ارزان تر از دیگر صندوق های سرمایه گذاری می باشد.

• محاسبه لحظه‌‌ای ارزش خالص دارایی‌های آن

از دیگر تفاوت های میان صندوق سرمایه گذاری ETF با دیگر صندوق های سرمایه گذاری ، محاسبه لحظه‌‌ای ارزش خالص دارایی‌های آن می باشد. NAV آنها هر ۲ دقیقه یکبار بطور خودکار محاسبه می‌شود و ارزش خالص دارایی‌های آن به لحظه محاسبه و به اطلاع سرمایه‌گذاران می‌رسد.

صندوق سرمایه گذاری دارا یکم که در خرداد ماه 99 عرضه شده دارای سهام بانک های معتبر نظیر صادرات، تجارت و ملت و شرکت بیمه البرز و بیمه اتکایی امین می باشد و صندوق سرمایه گذاری پالایش یکم (دارا دوم) که در اوایل شهریور 99 عرضه شد متشکل از سهام شرکت های پالایشی همچون شپنا ، شتران و شبندر می باشد که با 20% تخفیف به افراد حقیقی واگذار شد.

• عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش‌ها

از ویژگی های منحصر به فرد صندوق های ETF دولتی نسبت به دیگر صندوق های سرمایه گذاری ، معافیت از معاملات می باشد. بر اساس مفاد تبصره ۱ ماده ۷ “قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی “ هیچگونه مالیاتی در ازای نقل و انتقال واحدهای سرمایه‌گذاری انواع صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله و صدور و ابطال آنها اخذ نخواهد شد.

سرمایه گذاران می توانند از طریق تمام دفاتر کارگزاری‌ها و سامانه برخط معاملات قابل معامله نسبت به خرید صندوق های ETF اقدام نمایند در حالیکه دیگر صندوق های سرمایه گذاری از این ویژگی محرومند.

از دیگر تفاوت های صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله نسبت به سایر صندوق های سرمایه گذاری مشترک می توان به نحوه پذیره نویسی و زمان خریده و فروش آن اشاره نمود با وجود تمامی ویژگی های مثبت این صندوق، خرید و فروش واحدهای آن تا 2 ماه پس از خرید آن امکان پذیر نمی باشد.

جهت اطلاع از زمان و همچنین نحوه پذیره نویسی صندوق های سرمایه گذاری دولتی باید اخبار بورسی را دنبال نمایید. حداقل 10 روز پیش از پذیره نویسی این صندوق ها، زمان و سرمایه مورد نیاز آن ابلاغ می شود.

آیین نامه اعطای واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس به نوزادان

هیئت وزیران در جلسه ۲۷/۶/۱۴۰۱ به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد ماده (۱۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت -مصوب ۱۴۰۰- و بند (ر) تبصره (۲) ماده واحدها قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور -مصوب ۱۴۰۱-، آیین‌نامه اجرایی ماده مذکور و بند یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:

آیین نامه اعطای واحدهای سرمایه گذاری به نوزادان

ماده ۱- در این آیین نامه اصلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

۱- وزارت: وزارت امور اقتصادی و دارایی.

۲- سازمان بورس: سازمان بورس و اوراق بهادار.

۳- شرکت سپرده‌گذاری: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه.

۴- صندوق سرمایه‌گذاری: صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله که مجوز خود را از سازمان بورس و تحت عنوان صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام دریافت کرده‌اند.

۵- واحد سرمایه گذاری: واحد سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه گذاری

۶- بانک: بانک ملی ایران و پست بانک ایران.

۷- کارگزاری: شرکت کارگزاری بانک ملی ایران.

۸- شعب: شعب بانک ملی ایران و شعب پست بانک ایران.

۹- متولدین: نوزادانی که از ابتدای سال ۱۴۰۰ متولد شده‌اند یا می‌شوند.

۱۰- سازمان‌های حمایتی: کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور.

ماده ۲- وزارت موظف است به منظور آگاهی والدین متولدین در مورد خرید واحد سرمایه‌گذاری از طیق اعتبار اعطاء شده توسط دولت، اطلاع رسانی لازم را از ریق رسانه های جمعی به ویژه از طریق سامانه چاپار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و پنجری ملی خدمات دولت هوشمند و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران انجام دهد.

ماده ۳- سازمان بورس موظف است راهنمای چگونگی خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق های سرمایه گذاری را تهیه و در اختیار سازمان ثبت احوال کشور قرار دهد.

ماده ۴- سازمان ثبت احوال کشور موظف است راهنمای چگونگی خرید واحدهای سرمایه گذاری را در تمامی شعب خود به ولی قانونی متولدین هنگام صدور شناسنامه ارائه نماید.

ماده ۵- سازمان ثبت احوال کشور موظف است حداکثر پنج روز کاری پس از پایان هر ماه تقویمی مشخصات متولدین آن ماه را در مرکز ملی تبادل اطلاعات به وزارت ارائه دهد.

ماده ۶- بانک به عنوان بانک عامل تعیین می شود و وزارت موظف است بر اساس انتخاب والدین نوزاد در پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، مشخصات هویتی نوزاد را برای افتتاح حساب بانک عامل به صورت الکترونیکی و روزانه ارسال نماید.

تبصره- مبلغ تخصیص یافته به هر نوزاد در سال ۱۴۰۰ معادل ده میلیون ریال (۱۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال) است و این مبلغ هر سال به میزان نرخ تورم سالانه اعلامی مرکز آمار ایران یا حکم مربوط در قانون بودجه سنواتی افزایش می‌یابد. در اجرای بند (ر) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، این مبلغ برای مولدین سال ۱۴۰۱، برابر پانزده هزار میلیارد (۱۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال می باشد.

ماده ۷- بانک موظف است با دریافت اطلاعات نوزاد مشمول، نسبت به افتتاح حساب اقدام و شماره شبای حساب افتتاح شده را روزانه از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات به وزارت اعلام نماید. وزارت نیز موظف است بر اساس سال تولد نوزاد مبلغ تعیین شده در این آیین نامه را به صورت روزانه در حساب نوزاد واریز نماید.

ماده ۸- به منظور تبادل اطلاعات و ایجاد خدمات مورد نیاز برای اجرای این آیین نامه و ارایه خدمات هوشمند توسط دولت به والدین متولدین مشمول این آیین نامه به صورت کاملاً الکترونیکی و بدون نیاز به مراجعه حضوری به دستگاه های اجرایی یا بانک ها، کارگروه تعامل پذیری دولت الکترونیکی موظف است حداکثر ظرف یک ماه خدمات مورد نیاز را مصوب و دستگاه های اجرایی مسئول نیز نسبت به ارایه خدمت در مرکز ملی تبادل اطلاعات اقدام نمایند.

ماده ۹- سازمان بورس موظف است فهرست و مشخصات صندوق های سرمایه گذاری شامل نام، مدیر صندوق، بازدهی صندوق در ادوار سه ماهه، شش ماهه و سالانه را به منظور اطلاع رسانی به مشمولین این آیین نامه، حداکثر پنج روز کاری پس از پایان هر ماه تقویمی تهیه کرده و در اختیار بانک و پنجره ملی خدمات دولت هوشمند قرار دهد. بانک موظف است پس از دریافت اطلاعات یادشده از سازمان بورس، آن را در تابلوی اعلانات تمامی شعب خود در سطح کشور و پایگاه اطلاع رسانی بانک، قرار دهد.

ماده ۱۰- بانک موظف است طبق اطلاعات خرید دریافتی از پنجره ملی خدمات دولت هوشمند با مراجعه ولی قانونی متولدین به شعب و ارائه درخواست خرید واحدهای سرمایه‌گذاری چند صندوق سرمایه‌گذاری با استفاده از اعتبار ریالی تخصیص یافته به هر یک از متولدین نسبت به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری درخواستی از طریق کارگزاری اقدام کند.

تبصره ۱- بانک موظف است حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، بستر لازم به منظور ارائه درخواست خرید واحدهای سرمایه گذاری توسط ولی قانونی متولدین به صورت الکترونیکی را فراهم نماید.

تبصره ۲- سازمان بورس موظف است در صورت انحلال هر یک از صندوق‌های سرمایه گذاری نسبت به اطلاع رسانی به ولی قانونی متولدین از طریق ارسال پیامک جهت جابجایی واحدهای سرمایه گذاری اقدام نماید.

ماده ۱۱- کارگزاری موظف است فهرست واحدهای خریداری شده به نام هر یک از متولدین را در پایان روز خرید واحد سرمایه گذاری به شرکت سپرده گذاری اعلام کند.

ماده ۱۲- سازمان بورس موظف است سازوکار لازم برای ثبت نام متولدین در سامانه سجام و صدور کد معاملاتی برای آنها به صورت غیرحضوری و احراز هویت برخط والدین و ارایه مدارک لازم به مراکز معرفی شده توسط شرکت سپرده گذاری را فراهم نماید.

ماده ۱۳- شرکت سپرده گذاری موظف است واحدهای سپرده گذاری که خرید آنها توسط کارگزاری اعلام شده را تا ارائه سند ازدواج یا پایان (۲۴) سالگی متولدین بلوکه نماید.

تبصره- در صورت فوت متولد پیش از (۲۴) سالگی، واحدهای سرمایه گذاری آزاد و به وراث قانونی تعلق می‌گیرد.

ماده ۱۴- در صورتی که ولی قانونی هر یک از مولدین مایل به جابه‌جایی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه گذاری باشد، باید هم‌زمان سفارش خرید واحدهای سرمایه گذاری جدید و فروش واحدهای سرمایه گذاری قبلی را به کارگزاری ارائه کند. کارگزاری موظف است پس از دریافت سفارش‌های مذکور، درخواست آزادسازی واحدهای سرمایه‌گذاری بلوکه شده را به شرکت سپرده‌گذاری ارائه دهد.

تبصره ۱- شرکت سپرده گذاری موظف است حدکثر یک روز کاری پس از دریافت درخواست موضوع این ماده، واحدهای سرمایه گذاری بلوکه‌شده را آزاد کند

تبصره ۲- تعداد واحدهای سرمایه گذاری جدید خریداری شده با توجه به ارزش فروش واحدهای سرمایه گذاری فروخته شده و قیمت خرید واحدهای سرمایه گذاری جدید مشخص می شود.

ماده ۱۵- کارگزاری مکلف است پس از خرید واحدهای سرمایه گذاری جدید، اطلاعات مربوط به واحدهای سرمایه‌گذاری خریداری شده را در پایان همان روز به شرکت سپرده‌گذاری اعلام کند. شرکت سپرده‌گذاری موظف است واحدهای سرمایه‌گذاری جدید را بر اساس اطلاعات دریافتی بلوکه کند.

ماده ۱۶- کارگزاری موظف است در پایان هر ماه گزارش کاملی از میزان مصارف اعتبار تخصیص یافته از این محل را به بانک ارائه نموده و متعاقباً بانک موظف است گزارش مزبور را جهت واپایش (کنترل) و نظارت برای وزارت ارسال کند.

تبصره- بانک موظف است در پایان هر سال اعتبار جذب نشده موضوع ماده (۶) این آیین نامه را به وزارت بازگرداند.

ماده ۱۷- با توجه به سقف تعیین شده سالانه برای خرید واحدهای سرمایه‌گذاری، اولویت با متولدین سال ۱۴۰۰ است، در صورتی که اعتبار مورد نیاز برای متولدین هر سال از سقف مذکور بیشتر باشد، سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است مراتب را در اعتبار سال بعد پیش بینی کند.

ماده ۱۸- اعتبار لازم برای اجرای این آیین نامه توسط ستاد ملی جمعیت برای درج در قوانین بودجه سنواتی ذیل اعتبارات پیشنهادی وزارت به سازمان برنامه و بودجه کشور پیشنهاد می گردد. سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است اعتبار پیشنهاد شده را ذیل اعتبارات وزارت ثبت نماید.

ماده ۱۹- سازمان های حمایتی می توانند در صورت موافقت افراد تحت پوشش خود، تمامی فرایندهای ذکر شده در این آیین نامه به جز جابجایی واحدهای سرمایه گذاری را به وکالت از افراد تحت پوشش خود انجام دهند. حکم این ماده برای افراد تحت پوشش سازمان های حمایتی که در قیمومیت قیم قانونی می باشند، منوط به تأیید قیم قانونی می باشد.

ماده ۲۰- هر گونه سیاستگذاری مرتبط با بازار سرمایه که در این آیین نامه مسکوت مانده است به تشخیص شورای عالی بورس و اوراق بهادار خواهد بود.

ماده ۲۱- وزارت مکلف است گزارش عملکرد این آیین نامه را هر شش ماه یکبار به کمیسیون های فرهنگی و اجتماعی مجلس شورای اسلامی ارایه نماید.