عرضه اولیه که ترجمه عبارت I nitial Public Offering گاهی به اختصار IPO نیز خوانده میشود در اصطلاح بازار بورس، به معنای آن است که یک شرکت برای اولین بار سهام خود را در بازار بورس برای خرید عموم مردم عرضه کند.
راهنمای پذیرش شرکت در بازار فرابورس
در مطلب قبلی به راهنمای پذیرش شرکت در بورس اوراق بهادار تهران پرداختیم همان طور که میدانید بازار سرمایه ایران متشکل از چندین شرکت است که شرکت بورس اوراق بهادار تهران و شرکت فرابورس ایران دو شرکت مهم آن محسوب می شوند، شرکتهایی که سودای عرضه سهام در بازار سرمایه دارند با توجه به یک سری شرایط و ویژگی ها در بازار بورس یا فرابورس مورد پذیرش قرار خواهند گرفت که در این نوشتار به راهنمای پذیرش شرکت در بازارهای فرابورس ایران خواهم پرداخت.
فرابورس ایران به عنوان یکی از ضوابط پذيرش سهام در بورس ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.
ضوابط حاکم بر پذیرش شرکتها در فرابورس ایران به گونه ای است که طیف وسیعی از شرکتها قادر به احراز شرایط و پذیرش در فرابورس هستند.
همان طور که در نوشتار راهنمای پذیرش شرکتها در بورس تهران به شرایط پذیرش شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران پرداختم، شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران به مراتب دشوارتر از شرایط پذیرش شرکتها در فرابورس است که در ادامه به آن خواهم پرداخت.
از آنجاییکه فرابورس ایران از بازارهای مختلف تشکیل شده است در ادامه به طور مختصر به راهنمای پذیرش شرکت در بازارهای فرابورس ایران می پردازیم:
شرایط پذیرش در بازار اول و دوم و بازار شرکتهای کوچک و متوسط :
۱- شرکت سهامی عام باشد ( قابل توجه اینکه تغییر شخصیت شرکت می تواند بعد از پذیرش شرکت در فرابورس صورت پذیرد)
۲- حسابرس شرکت از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس انتخاب شده باشد
۳- اکثریت سهامداران شرکت با پذیرش شرکت در فرابورس ایران موافق باشند
۴- سهام شرکت با نام باشد
۵-محدودیت موثر بر نقل و انتقال سهام وجود نداشته باشد
۶- شرکت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده باشد ( قابل توجه اینکه این مرحله می تواند بعد از پذیرش شرکت در فرابورس صورت پذیرد)
۷- عقد قرارداد با مشاوران پذیرش انجام گردد
۸-آخرین صورتهای مالی مطابق با استانداردهای حسابداری تهیه شده باشد
۹-گزارش حسابرس نسبت به آخرین صورت مالی عدم اظهارنظر یا مردود نباشد
۱۰-دعاوی دارای اثر با اهمیت له یا علیه شرکت در صورت وجود افشا گردد
۱۱- اعضای هیات مدیره و مدیر عامل شرکت دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر نباشند
در ادامه می توانید فایل راهنمای پذیرش شرکت در بازارهای فرابورس ایران را دانلود کنید.
ضوابط پذيرش سهام در بورس
تیتر خبرهای روز :
یادداشت
پذیره‌نویسی تأمین سرمایه کیمیا در اوایل آبان‌ماه در راه است
قهرمانی تیم بانک صادرات ایران در المپیاد فرهنگی ورزشی ایثارگران بانک‌ها
بانک صادرات ایران به ١۵٧ هزار نفر وام قرض‌الحسنه پرداخت کرد
حضور ایرانسل در رویداد فناوارانه خودروهای آینده
هفته وحدت نوید دهنده عزت و کرامت در جامعه اسلامی
انتصابات جدید در صندوق تامین خسارتهای بدنی
طرح ویژه بانک ملی ایران برای مسکن اقشار کم درآمد
اقدامات بانک قرض‌الحسنه مهر ایران آثار مثبتی در جامعه دارد
«نصرالله ابراهیمی» سرپرست دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد شد
پیام مدیرعامل صندوق تامین خسارتهای بدنی به‌مناسبت هفته وحدت
Print This Post
امکان پذیرش سهام شرکتهای نوپا و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال در بورس اوراق بهادار تهران فراهم شد
دکتر محمود گودرزی مدیرعامل بورس تهران اعلام کرد: با توجه به تصویب ضوابط خاص مربوط به پذیرش سهام شرکت های نوپا و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال توسط هیئت مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار و ابلاغ آن، امکان پذیرش سهام این دسته از شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران فراهم شده است.
به گزارش صدای پول از روابط عمومی و امور بین الملل بورس تهران دکتر محمود گودرزی مدیرعامل بورس تهران با بیان مطلب فوق گفت: ضوابط اختصاصی پذیرش سهام شرکت های نوپا و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتالی به عنوان پیوست هفتم دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار، در جلسه مورخ ۲۱ / ۰۲ / ۱۴۰۱ هیئت مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار تصویب و در تاریخ ۰۹ / ۰۳ / ۱۴۰۱ به بورس تهران ابلاغ شده است. بر این اساس بورس اوراق بهادار تهران آمادگی خود را برای بررسی درخواست های پذیرش سهام این شرکت ها اعلام می کند؛ چرا که این امر گام مهمی در تحقق شعار سال ۱۴۰۱ در حوزه دانش بنیان می باشد.
گودرزی به استقبال بورس تهران از نوآوری، خلاقیت و شرکت های داده محور تاکید کرد و افزود: این مصوبه یک تحول اساسی در حوزه پذیرش سهام، به ویژه پذیرش سهام شرکت های داده محور در بورس اوراق بهادار تهران و هموار کردن زمینه پذیرش و عرضه سهام این شرکت ها در بورس تهران است. همچنین بر این اساس بورس تهران پیگیری های لازم را برای ایجاد تابلوی معاملاتی اختصاصی این دسته از شرکت ها انجام خواهد داد تا در صورت تأیید توسط سازمان بورس و اوراق بهادار این مهم را نیز عملیاتی کند.
با نگاهی کامل به شرایط لغو پذیرش شرکتها در بورس و قوانین مرتبط با آن و همچنین اسامی شرکتهای لغو پذیرش شده در 10 سال اخیر / ریسک اخراج شرکتها از بورس را جدی بگیرید
اخراج، نماد یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌های مرتبط با بازار سرمایه است که اغلب از سوی فعالان بازار نادیده گرفته میشود و برای آن در تحلیل‌ها و خریدوفروش‌های خود وزن زیادی قائل نمی‌شوند. این ریسک بزرگ با توجه به لیست طویلی که از اخراجی‌های بورس از سال 82 تا 92 از سوی سایت اطلاع‌رسانی بازار سرمایه (سنا) برای نخستین بار منتشر شد و در ادامه برای یادآوری آورده شده است، موجب شد، بسیاری از تحلیلگران حرفه‌ای بازار به این نکته نیز در تحلیل‌های خود وزن‌دهی کنند.
در 19 خرداد 93 نیز قالیباف، مدیرعامل شرکت بورس در نشست خبری خود عنوان کرد که از تعداد 318 شرکت حاضر در بورس تهران چهار شرکت از تابلوی فرعی به تابلوی اصلی، شش شرکت از بازار دوم به تابلوی فرعی بازار اول، شش شرکت از تابلوی فرعی به بازار دوم و شش شرکت با توجه به عدم احراز شرایط پذیرش در بورس لغو پذیرش شدند تا به فعالان گوشزد شود این وظیفه نظارتی بورس که قبلا کمتر جدی گرفته می‌شد، امروز دیگر در حوزه وظایف جدی بورس قرار گرفته است. به‌گونه‌ای که در سال 93 نیز پذیرش شرکتهای مهندسی فیروزا، تولی‌پرس، صنعتی و شیمیایی رنگین، پشم‌بافی توس، ایران گچ و گروه صنعتی سدید لغو شد.
شرکت کاشی اصفهان در حالی که در 10 روز آخر معاملاتی خود با 700دفعه معامله و جابه‌جا شدن حدود پنج‌درصد از سهام خود، هر روز با صف خرید به کار خود پایان داده بود، از دوم خرداد سال 92 بسته شده و در حال طی کردن فرآیند لغو پذیرش است. شرکت کف نیز در شرایطی مشابه با کاشی اصفهان در حال حذف از لیست شرکتهای پذیرفته شده در بورس است در حالی که در 10 روز آخر معاملاتی خود منتهی به 19 اسفند سال 92 همواره مثبت و شاهد صف خرید بوده و بیش از پنج‌میلیون سهم از آن معامله شده است.
بنابراین با توجه به تاریخچه تنها همین دو سهم ذکر شده اخیر یعنی کاشی اصفهان و کف یکی دیگر از عواقب بی‌تحلیلی و با چشم بسته در صف خرید، سهام خریدن قابل مشاهده است، مسئله‌ای که با وجود تاکید فراوان تحلیلگران بازار همچنان در سطح وسیعی در میان سرمایه‌گذاران شایع است. مخصوصا اخیرا به‌واسطه همه‌گیر شدن گروه‌های بورسی در وایبر، تلگرام و... نحوه خرید کردن عجیبی به نام خرید گروهی در حال رواج یافتن است که علاوه بر اینکه اقدام فوری مسئولان نظارتی را می‌طلبد، باید به سهامداران آنها این ریسک بزرگ یعنی امکان اخراج این‌گونه از شرکتها از بورس گوشزد شود زیرا این خریدهای گروهی معمولا روی سهم‌های با شناوری پایین صورت می‌گیرد که طبق بند 3 ماده 41 دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران که به‌صورت کامل در ادامه آمده است، ریسک بزرگی به نام اخراج از بورس آنها را به‌شدت تهدید می‌کند.
البته به طور کلی پس از تصویب قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه ۸۴ مجلس شورای اسلامی، اقدامات زیادی برای ساماندهی و افزایش نظارت‌ها در حوزه‌های مختلف بازار سرمایه انجام شده است. یکی از این اقدامات که از سال ۸۷ به طور جدی‌تر آغاز شده و همچنان ادامه دارد، پالایش بورس از شرکتهای سهامی عام غیرمنطبق با دستورالعمل‌های موجود و اخراج از بورس یا انتقال به فرابورس بوده است. به‌گونه‌ای که طی 10 سال گذشته، نام 150 شرکت از فهرست اسامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار خارج شده است. کافی نبودن سرمایه، زیان دهی، وضعیت سودآوری شرکتها، میزان سهام شناور آزاد و عدم رعایت مقررات افشای اطلاعات، زیان انباشته و عدم اطلاع‌رسانی صحیح از صورتهای مالی مهم‌ترین دلایل اخراج شرکتها از بورس اوراق بهادار بوده است.
مطابق با دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران مصوب 1/10/86، اصلاحیه مصوب 24/2/1390، اصلاحیه مصوب 15/5/1390 شامل الحاقیه مورخ 12/4/1389، در فصل پنجم که در مورد تعلیق و لغو پذیرش اوراق بهادار است، بخش دوم شرایط لغو پذیرش به‌صورت کامل آورده شده که در ادامه آمده است. براساس دستورالعمل، هیات پذیرش بورس وظیفه دارد تا پایان اردیبهشت هر سال شرکتها را طبقه‌بندی کند، اگر شرکتها شرایط حضور در یک تابلو و بازار را نداشته باشند از آن بازار حذف شده و بالعکس ممکن است ضوابط پذيرش سهام در بورس شرایط شرکتی ارتقا یافته باشد و از بازارهای پایین‌تر ارتقا پیدا کرده و به بازارهای بالاتر منتقل شود.
شرایط لغو پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران
ماده 41- پذیرش اوراق بهادار به موجب هر یک از موارد زیر لغو میشود:
1- عدم ایفای تعهدات ناشر درخصوص رعایت مفاد مواد 35 و36 این دستورالعمل، پس از گذشت شش‌ماه از تاریخ اعلام سازمان یا هیات پذیرش مبنی بر تعلیق:
(ضوابط پذيرش سهام در بورس ماده 35- شرکتی که اوراق بهادار آن در بورس پذیرفته شده، باید اصول راهبری شركتی مصوب هیات مدیره سازمان را رعایت کرده و از تطبیق عملیات شركت با استانداردها، اهداف شركت و قوانین و مقررات مربوط اطمینان حاصل كند. تغییر موضوع اصلی فعالیت این شركت‌ها صرفا پس از موافقت هیات پذیرش امكان‌پذیر خواهد بود. ماده 36- ناشر اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس، موظف است مقررات مربوطه از جمله الزامات این دستورالعمل و ضوابط افشای اطلاعات ناشران مصوب سازمان را رعایت کند)
2- در مواردی كه مطابق با بندهای یک و 7 ماده 6، بندهای یک و 3 ماده 10 و بندهای یک و 3 ماده 11 و مواد 7 و 8 این دستورالعمل، شرایط تداوم پذیرش وجود نداشته باشد:
(ماده 6- متقاضی پذیرش سهام عادی در تابلوی اصلی بازار اول، باید دارای شرایط زیر باشد: بند1- ضوابط پذيرش سهام در بورس سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده آن از یك هزار میلیارد ریال كمتر نباشد. بند 7- براساس آخرین صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به كل دارایی‌ها، حداقل 30درصد باشد. در مورد متقاضیانی كه مشمول ماده 8 این دستورالعمل هستند، نسبت یادشده بر مبنای ضوابط ناظر بر متقاضی، تعیین میشود)
(ماده 10- متقاضی پذیرش سهام عادی در تابلوی فرعی بازار اول به استثنای موارد زیر، تابع شرایط خاص پذیرش در تابلوی اصلی بازار اول و مفاد این دستورالعمل است: بند1- سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده آن از 500 میلیارد ریال کمتر نباشد. بند3 – براساس آخرین صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها، حداقل 20 درصد باشد)
(ماده 11- متقاضی پذیرش سهام عادی در بازار دوم به استثنای موارد زیر، تابع شرایط خاص پذیرش در ضوابط پذيرش سهام در بورس تابلوی اصلی بازار اول و مفاد این دستورالعمل است: بند1- سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده آن از 200 میلیارد ریال کمتر نباشد. بند3 – براساس آخرین صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها، حداقل 15 درصد باشد)
(ماده 7- اعضای هیات‌مدیره و مدیرعامل متقاضی دارای سابقه محكومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر طبق قوانین و مقررات حاكم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفه‌ای نباشند)
(ماده 8- چنانچه تاسیس و فعالیت متقاضی مشمول رعایت ضوابط خاص یا اخذ مجوزهای قانونی باشد، متقاضی موظف است علاوه بر رعایت مفاد این دستورالعمل، موارد یادشده را نیز رعایت کند)
3- در مواردی که بیش از مدت شش ماه، مفاد بند 3 ماده 6 یا بند 2 ماده 10 یا بند 2 ماده 11 رعایت نشده باشد:
ماده 6- متقاضی پذیرش سهام عادی در تابلوی اصلی بازار اول، باید دارای شرایط زیر باشد: بند3- حداقل 20 درصد از سهام ثبت‌شده آن شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل هزار نفر باشد. تبصره: محاسبه سهام شناور آزاد براساس مصوبه شورایعالی بورس انجام خواهد شد)
(ماده 10- متقاضی پذیرش سهام عادی در تابلوی فرعی بازار اول به استثنای موارد زیر، تابع شرایط خاص پذیرش در تابلوی اصلی بازار اول و مفاد این دستورالعمل است: بند 2 – درصد سهام شناور و تعداد سهامداران آن به ترتیب کمتر از 15 درصد سرمایه ثبت شده و 750 نفر نباشد)
(ماده 11- متقاضی پذیرش سهام عادی در بازار دوم به استثنای موارد زیر، تابع شرایط خاص پذیرش در تابلوی اصلی بازار اول و مفاد این دستورالعمل است: بند2 – درصد سهام شناور و تعداد سهامداران آن به ترتیب کمتر از 10 درصد سرمایه ثبت شده و 250 نفر نباشد)
4- در صورت انحلال یا ورشكستگی ناشر؛
5- در صورتی كه ناشر مشمول ماده 141 لایحه قانون تجارت شده و ظرف مدت دو سال اقدام ناشر منجر به خروج شرکت از شمول ماده 141 لایحه قانون تجارت نشود.
ماده 141 اصلاحیه قانون تجارت مقرر می‌دارد که اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود، هیات‌مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت کند تا موضوع انحلال یا بقای شرکت مورد شور و رأی واقع شود. هر گاه مجمع مزبور رأی به انحلال شرکت ندهد، باید در همان جلسه یا رعایت مقررات ماده 6 این قانون سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه موجود کاهش دهد.
6- سررسیداوراق بهادار؛
7- عملکرد شرکت در دو دوره مالی متوالی منجر به زیان شده و نتیجه عملیات شش ماهه بعدی شرکت براساس صورتهای مالی میان دوره‌ای حسابرسی شده با در نظر گرفتن بندهای شرط گزارش حسابرس، منتج به سود نشود؛
8- اظهارنظر مردود یا عدم اظهارنظر حسابرس در مورد صورتهای مالی ناشر،
9- عدم رعایت ضوابط اختصاصی پذیرش موضوع ماده 59 این دستورالعمل که مربوط به شرایط اختصاصی پذیرش سهام بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی، شرکتهای بیمه، لیزینگ، سرمایه‌گذاری و هلدینگ و سهام شرکتهای دولتی است و خود قانون مفصلی دارد که در این مقاله نمی‌گنجد.
ماده 42- در صورت وقوع هركدام از موارد یاد شده در ماده41، بورس ضمن ارائه گزارش به هیات پذیرش مراتب را به ناشر اعلام می‌كند. ناشر موظف است ظرف 30 روز توضیحات خود را به هیات پذیرش ارائه کند. در صورتی‌كه هیات پذیرش تشخیص دهد ناشر قادر به برطرف كردن موارد منجر به لغو پذیرش است، مهلت مشخصی را حسب مورد برای وی در نظر می‌گیرد.
ماده 43- هیات پذیرش میتواند پذیرش اوراق بهادار پذیرفته شده را در دوره‌ای كه به ناشر برای رفع موارد لغو مهلت داده میشود، به حالت تعلیق درآورد.
ماده 44- در صورت برطرف شدن موارد لغو پذیرش در مهلت در نظر گرفته‌شده، ناشر موظف است گزارش اقدامات خود و همچنین سایر اطلاعات مورد نیاز را به بورس ارائه کند.
ماده 45- چنانچه در مهلت پیش‌بینی شده موارد لغو پذیرش رفع نشود، اوراق بهادار با تصویب هیات پذیرش از فهرست نرخ‌های بورس به‌طور قطعی حذف میشود. هیات پذیرش میتواند قبل از لغو پذیرش اوراق بهادار، فرصت حداکثر یک‌سال را برای انجام معاملات آن اوراق در نظر گیرد.
ماده 46- بورس، لغو پذیرش اوراق بهادار را حداکثر ظرف یک‌هفته از تاریخ تصویب، طی گزارشی با ذکر دلایل مربوط، به ناشر و سازمان اطلاع می‌دهد. ناشر میتواند مراتب اعتراض خود را حداکثر ظرف مدت 10 روز پس از ابلاغ تصمیم هیات پذیرش، به دبیرخانه هیات‌مدیره سازمان اعلام کند. رأی هیات مدیره سازمان در خصوص بررسی مجدد موضوع یا تایید نظر هیات پذیرش، برای هیات پذیرش، بورس و ناشر لازم‌الاجراست.
تبصره: بورس مكلف است پس از قطعیت لغو پذیرش اوراق بهادار، فهرست اوراق بهادار لغو پذیرش شده را به شركت سپرده‌گذاری مركزی اوراق بهادار و تسویه وجوه اعلام کند. نقل و انتقال سهامی كه به‌صورت قطعی لغو پذیرش میشود، در بازار پایه فرابورس ایران انجام خواهد شد.
ماده 47- پذیرش مجدد اوراق بهاداری که پذیرش آنها در بورس لغو شده‌است، پس از گذشت دو سال از تاریخ لغو پذیرش با ارائه درخواست و احراز شرایط پذیرش امکان‌پذیر خواهدبود. پذیرش اوراق بهاداری كه به موجب ماده 34 این دستورالعمل لغو پذیرش شده‌اند منوط به سپری شدن مهلت تعیین شده در این ماده نیست.
شرکتهای لغو پذیرش شده در سال‌های گذشته (83 تا 92)
در سال 92پذیرش شرکتهای آلومتک، نئوپان 22 بهمن، سولیران، سموم علف کش، گازلوله، ساختمان اصفهان، جوش و اکسیژن، ماشین‌آلات صنعتی تراکتورسازی و مجتمع صنعتی آرتاویل تایر لغو شده است.
در سال 91 شرکتهای تجهیز نیروی زنگان، لوازم خانگی پارس، صنعتی دریایی ایران، صنعتی‌آزمایش، پلاستیک شاهین، پلاستیران، بسته‌بندی پارس، کارتن مشهد، پاک‌وش، روغن نباتی ناب، کیوان، گسترش صنایع‌پیام، کابل‌سازی ایران، قند تربت جام، بسته‌بندی ایران، لوله و تجهیزات سدید، کارخانجات مخابراتی ایران، شیشه قزوین و آبگینه قزوین از فهرست شرکتهای بورسی حذف شده‌اند.
ایرانیت، کابل‌سازی تک، بسته‌بندی مشهد، قند پارس، کابل باختر، پرمیت، تولیدی جام جهان نما و فرومولیبدن کرمان شرکتهایی بودند که در سال 90، از فهرست شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار خط خوردند.
شرکتهای تولیدی لاستیک البرز، قند بیستون، صنعتی بهپاک، صنایع مخابراتی راه دور ایران، سرمایه‌گذاری کارآفرین، ساسان، گسترش صنایع انرژی آذرآب، قند قهستان، تولیدی لاستیکی دنا، تولیدی قند شیروان، قوچان و بجنورد، تولیدی بهمن، آلومینیوم پارس، پروفیل و یخچال ایران پویا، پارس متال و نورد و لوله اهواز در سال 88 لغو پذیرش شدند.
پذیرش شرکتهای پالایش نفت تبریز، ریسندگی و بافندگی پاکریس، فرآورده‌های غذایی مشهد، صنعتی مهرآباد، صنعتی تولیدی مرتب، آونگان، ارج، صنایع تولیدی اشتاد ایران، یزدباف، شوکوپارس، آبفر، روغن‌نباتی پارس، ریسندگی و بافندگی کاشان، پیچک، ایران برک، روغن نباتی جهان، ایران پوپلین، صنایع بسته‌بندی البرز، تولیدی قوه پارس، پارسیلون، تولیدی تیزرو، تولیدی بافت آزادی، تولیددارو، الیاف، کارخانجات صنعتی جنرال، کمپرسورسازی ایران، نساجی بابکان، مقره‌سازی ایران، کارخانجات صنعتی و تولیدی اتمسفر، مخمل و ابریشم کاشان، نساجی مازندران، نساجی خوی، کارخانجات تولیدی سپهر رنگ (سوپر رنگ)، کارخانجات تولیدی تهران، یخچال‌سازی لرستان، کارخانجات تولیدی پمپ پارس، سیمان آبیک، تولیدی و صنعتی ایران و غرب، شیرین دارو، تولیدی ابزار مهدی، چینی‌سازی البرز، تولیدی تیم، ملی شیمی کشاورز، کارتن البرز، لیفتراک‌سازی سهند، تولید الیاف پلی‌پروپیلن، توسعه و گسترش صنایع بسته‌بندی فلزی پارس (پارس قوطی)، درین کاشان، نساجی غرب، داروسازی حکیم، پایساز، نساجی قائمشهر، بنیان دیزل، بلبرینگ ایران، وطن اصفهان، ویتانا، آریا الکترونیک ایران، توسعه کشت و صنعت ملی، شهاب، صنعتی مینو-خرمدره، کارخانجات صنعتی ملایر، صنایع نساجی ایران، صنایع فلزی ایران، صنعتی کاوه، شهداب، کمپرسورسازی تبریز، گردباف یزد، کارتن پارس، گروه صنعتی نورد و پروفیل پارس، فرش پارس، ریسندگی و بافندگی ری، ریسندگی و بافندگی درخشان یزد و گروه صنعتی نقش ایران در سال87 لغو شد.
در سال 86 نیز شرکتهای رهشاد سپاهان، آرد تجارت، سرمایه‌گذاری و توسعه خوزستان، گچ تهران، صنایع کاغذسازی قائم شهر، نکا‌پلاستیک، گروه کارخانجات تامین نیازهای افزاری مدارس آسیا، داروسازی شهید قاضی، اشتاد موتورز و تولیدی کولر گازی ایران از بورس اخراج شدند.
همچنین شرکتهای مجتمع صنایع لاستیک یزد، سیمان سفید ساوه، مالی و اعتباری بنیاد، نم چین، فرش اکباتان، نساجی هلال ایران، علاءالدین ایران، پارچه بافی شیراز، پارس الوان، کشتی‌سازی اروندان، نساجی پرتو، شهرضای جدید، چیت‌سازی بهشهر، ریسمان‌ریسی سمنان، صنایع فروآلیاژ ایران، ایران فرم و گیلان پاکت نیز در سال 83 از فهرست شرکتهای پذیرفته شده در بورس حذف شده‌اند.
انواع بازارها و تابلوهای بورس اوراق بهادار و شرایط پذیرش شرکتها در آنها
اگر بخواهید یک سرمایه‌گذاری دقیق و مطمئن داشته باشید، باید بازارهایی که در آنها کار می‌کنید را به خوبی بشناسید. به همین دلیل مهم است که با انواع بازارها و تابلوهای بورس اوراق بهادار تهران آشنا شوید.
امروزه بورس‌های اوراق بهادار تلاش می‌کنند تا با بهره‌گیری از توسعه فناوری اطلاعات و تکنولوژی‌های ارتباطی و از طریق اقدامات متعددی از قبیل معرفی ابزارهای جدید معاملاتی، بهره‌گیری از مراحل متنوع معاملاتی، معرفی انواع مختلف ساختارهای معاملاتی، دسته‌بندی شرکتها در بازارهای مختلف و نیز ارایه اطلاعات کافی و به‌موقع و افزایش شفافیت بازار، زمینه حضور در بازار و تصمیم‌گیری آسان را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند. یکی از این اقدامات که در سال‌های اخیر مورد توجه بورس‌های مختلف قرار گرفته، طبقه‌بندی شرکتها در بازارهای مختلف براساس معیارهای مهمی از قبیل شفافیت اطلاعات، شناوری سهام، نقدشوندگی و… است.
انواع بازارهای بورس اوراق بهادار
در اینجا به تفکیک انواع بازارها و تابلوهای بورس را بررسی می‌کنیم. از شهریور 1381 سازمان بورس اوراق بهادار تصمیم به طبقه بندی شرکت های مورد پذیرش در بازار کرد. این کار به منظور تفکیک شرکت های نقد شونده و غیر نقد شونده، ایجاد حس رقابت بین مدیران شرکت ها ودر نهایت شفاف سازی وضعیت سهام مختلف برای خریداران و فروشندگان صورت گرفت. شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس این موارد به دو دسته بازار اول و بازار دوم طبقه‌بندی می‌شوند:
- میزان سرمایه ثبت شده
- درصد شناوری سهام
- میزان شفافیت
- سودآوری
خود بازار اول به دو زیرمجموعه با نام تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم میشود.
پس گفتیم که بورس اوراق بهادار تهران دارای دو بازار اول و دوم است. بازار اول از دو تابلوی اصلی و فرعی تشكیل شده‌است. پذیرش سهام عادی در بورس، صرفاً در یكی از تابلوهای بازار اول و یا در بازار دوم صورت می‌گیرد.
شرایط خاص پذیرش سهام عادی در تابلوی اصلی بازار اول بورس
اگر یک شرکت متقاضی پذیرش سهام عادی در تابلوی اصلی بازار اول باشد، باید شرایط زیر داشته باشد:
- بند یك: سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده آن از یك هزار میلیارد ریال كمتر نباشد.
- بند دو: تمام سرمایه آن منقسم به سهام عادی بوده و امتیاز خاصی برای بعضی سهامداران در نظر گرفته نشده باشد.
تبصره: سهام شركت‌هایی كه بخشی از سهام آنها دارای شرایط ویژه باشد، در صورت تأید هیئت پذیرش، با رعایت مقررات مربوطه قابل پذیرش خواهد بود.
- بند سه: حداقل 20 درصد از سهام ثبت‌شدۀ آن شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل هزار نفر باشد.
- بند چهار: حداقل بايد سه سال سابقۀ فعاليت در صنعت مربوط داشته و طی اين مدت موضوع فعاليت آن تغيير نكرده باشد. همچنين از مدت مأموريت حداقل دو نفر از مديران فعلی آن، حداقل شش ماه سپری بشود.
تبصره: هيئت پذيرش میتواند سوابق قبلی فعاليت متقاضيانی را كه در اثر ادغام يا تغيير ساختار تشكيل شده‌اند، مشروط بر آنكه منطبق با فعاليت فعلی آنها باشد به عنوان سابقه فعاليت بپذيرد. در هر صورت متقاضی بايد دارای حداقل دوسال سابقۀ فعاليت با ساختار فعلی باشد.
- بند پنج: در سه دورۀ مالی متوالی منتهی به پذيرش كه حداقل دو دورۀ آن سال مالی كامل باشد، سودآور بوده و همچنين چشم‌انداز روشنی از تداوم سودآوری و فعاليت شركت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.
- بند شش: زيان انباشته نداشته باشد.
- بند هفت: براساس آخرين صورتهای مالی سالانه مورد حسابرسی، نسبت حقوق صاحبان سهام به كل دارايی‌ها، حداقل 30 درصد باشد. در مورد متقاضيانی كه مشمول مادۀ 8 اين دستورالعمل هستند، نسبت يادشده بر مبنای ضوابط ناظر بر متقاضی، تعيين میشود.
- بند هشت: اساسنامه متقاضیی بايد منطبق با اساسنامه نمونه مصوب هيئت مديره سازمان و الزامات و شرايط تعيين‌شده توسط سازمان و ساير مراجع ذی‌صلاح، تدوين بشود.
- بند نه: سود عملياتی شركت در دو دورۀ مالی منتهی به پذيرش از كيفيت بالايی برخوردار بوده. مجموع جريان خالص وجه نقد ناشی از فعاليت‌های عملياتی آن طی اين دوره‌ها مثبت باشد.
بند نه مكرر: حداقل يك بازارگردان داشته باشد.
- بند ده: گزارش حسابرس در مورد صورتهای مالی دو دورۀ مالی منتهی به پذيرش، عدم اظهارنظر يا اظهارنظر مردود نباشد. همچنين گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی نبايد شامل بندهای ناشی از عدم انجام تعديلات در درآمدها، هزينه‌ها، سود، زيان، بدهی‌ها و تعهدات احتمالی و مغايرت در حساب‌های متقاضی باشد.
- بند يازده: دعاوی حقوقی له يا عليه شركت، دارای اثر با اهميت بر صورتهای مالی، وجود نداشته باشد.
تبصره: در مواقعی كه شكايتی عليه شركت در حال پذيرش واصل گردد با توجه به مسئوليت سهامداران قبل از عرضه اوليه در خصوص دعاوی حقوقی مربوط به قبل از تاريخ عرضه اوليه سهام، تا زمان دريافت حكم قطعی مبنی بر رفع شكايت عليه شركت در حال پذيرش مطابق قاعده كلی زير و به تشخيص هيئت پذيرش عمل می شود:
الف- دريافت ضمانت نامه بانكی از سهامداران عمده
ب- توثيق سهام سهل البيع شركت های پذيرفته شده ديگر غير از شركت در حال پذيرش به ارزش حداقل دو برابر ارزش سهام عرضه شده و با حداقل قيمت سهام فوق در شش ماه گذشته
ج- مسدود كردن بخشی از سهام شركت در حال عرضه اوليه
- بند دوازده: به تأييد حسابرس، از سيستم اطلاعات حسابداری (از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده) مطلوب و متناسب با فعاليت خود و شرايط پذيرش در بورس (از جمله توانايی تهيه و افشای اطلاعات مالی به موقع و قابل اتكاء) برخوردار باشد.
تبصره: درخصوص بند 10 و 11 ماده 6، در صورتی كه ارزش ريالی دعاوی حقوقی، ميزان مغايرت در حساب‌ها يا تعهدات و تعديلات احتمالی متقاضی از ميزان سود انباشته در زمان پذيرش و عرضه كمتر باشد، با اخذ تعهد كتبی از سهامدار/ سهامداران عمده مبنی بر عدم تقسيم سود به ميزان مبالغ فوق‌الذكر و پذيرش ضمان (جبران خسارات وارده به شركت و سهامداران) در صورت نقض اين تعهد، با تكليف به افشای ميزان تعهدات احتمالی و لحاظ تعهدات مذكور در ارزشيابی شركت، هيئت پذيرش اختيار دارد با پذيرش سهام متقاضی موافقت كند.
- ماده هفت: اعضای هيئت‌مديره و مديرعامل متقاضی دارای سابقۀ محكوميت قطعی كيفری يا تخلفاتی مؤثر طبق قوانين و مقررات حاكم بر بازار اوراق بهادار يا سوء شهرت حرفه‌ای نباشند.
- ماده هشت: چنانچه تأسيس و فعاليت متقاضی مشمول رعايت ضوابط خاص يا اخذ مجوزهای قانونی باشد، متقاضی موظف است علاوه بر رعايت مفاد اين دستورالعمل، موارد يادشده را نيز رعايت نمايد.
- ماده نه: هرگونه انتقال، به استثنای انتقالات قهری، نسبت به بيش از 50 درصد سهام متعلق به سهامداران عمده، منوط به اظهارنظر كتبی بورس و موافقت هيئت پذيرش خواهد بود.
تبصره: چنانچه سهامدار عمده در نظر داشته باشد كمتر از 50 درصد سهام خود را واگذار نمايد. لكن در نتيجه انتقال فوق خريدار سهام در زمره سهامدار عمده قرار گيرد. نقل و انتقال اينگونه سهام نيز منوط به اظهارنظر كتبی بورس و موافقت هيئت پذيرش خواهد بود.
شرايط خاص پذيرش سهام عادی در تابلوی فرعی بازار اول بورس
در ادامه بررسی انواع بازارها و تابلوهای بورس اوراق بهادار به بررسی تابلو فرعی بازار اول بورس میپردازیم. متقاضی پذيرش سهام عادی در تابلوی فرعی بازار اول به استثنای موارد زير، تابع شرايط خاص پذيرش در تابلوی اصلی بازار اول و مفاد اين دستورالعمل است:
- بند يك: سهامی عام بوده و سرمايه ثبت شدۀ آن از پانصد ميليارد ريال كمتر نباشد.
- بند دو: درصد سهام شناور و تعداد سهامداران آن به ترتيب كمتر از 15 درصد سرمايۀ ثبتی و 750 نفر نباشد.
- بند سه: بر اساس آخرين صورتهای مالی سالانۀ مورد حسابرسی، نسبت حقوق صاحبان سهام به كل دارايی‌ها، ضوابط پذيرش سهام در بورس حداقل 20 درصد باشد.
- بند چهار: در دو دوره مالی منتهی به پذيرش، سودآور بوده و همچنين چشم‌انداز روشنی از تداوم سودآوری و فعاليت شركت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.
- بند پنج: حداقل بايد سه سال سابقه فعاليت در صنعت مربوطه داشته و طی اين مدت موضوع فعاليت آن تغيير نكرده باشد. همچنين از مدت مأموريت حداقل دونفر از مديران فعلی آن، حداقل شش ماه سپری بشود.
بند پنج مكرر: حداقل يك بازارگردان داشته باشد.
- بند شش: هيئت‌پذيرش میتواند سوابق قبلی فعاليت متقاضيانی را كه در اثر ادغام يا تغيير ساختار تشكيل شده‌اند، مشروط بر آنكه منطبق با فعاليت فعلی آنها باشد به‌عنوان سابقه فعاليت بپذيرد. در هر صورت متقاضی بايد دارای حداقل دوسال سابقه فعاليت با ساختار فعلی باشد.
شرايط خاص پذيرش سهام عادی در بازار دوم بورس
متقاضی پذيرش سهام عادی در بازار دوم به استثنای موارد زير، تابع شرايط خاص پذيرش در تابلوی اصلی بازار اول و مفاد اين دستورالعمل است:
- بند يك: سهامی عام بوده و سرمايه ثبت شدۀ آن از دويست ميليارد ريال كمتر نباشد.
- بند دو: درصد سهام شناور و تعداد سهامداران آن به ترتيب كمتر از 10 درصد سرمايۀ ثبت شده و 250 نفر نباشد.
- بند سه: بر اساس آخرين صورتهای مالی سالانۀ مورد حسابرسی، نسبت حقوق صاحبان سهام به كل دارايی‌ها، حداقل 15 درصد باشد.
- بند چهار: در يك دوره مالی منتهی به پذيرش، سودآور بوده و همچنين چشم‌انداز روشنی از تداوم سودآوری و فعاليت شركت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.
- بند پنج: حداقل يك بازارگردان داشته باشد.
- بند شش: حداقل بايد دوسال سابقه فعاليت در صنعت مربوطه داشته و طی اين مدت موضوع فعاليت آن تغيير نكرده باشد.
- بند هفت: هيئت پذيرش میتواند سوابق قبلی فعاليت متقاضيانی را كه در اثر ادغام يا تغييير ساختار تشكيل شده‌اند، مشروط بر آنكه منطبق با فعاليت فعلی آنها باشد به‌عنوان سابقة فعاليت بپذيرد. در هر صورت متقاضی بايد دارای حداقل يك سال سابقه فعاليت با ساختار فعلی باشد.
جمع بندی
در این مقاله درباره انواع بازارهای بورس اوراق بهادار توضیح دادیم. همچنین شرایط خاصی را که هر شرکت برای ورود به بازار باید داشته باشد را توضیح دادیم. اما شما فکر می‌کنید که امروزه بورس اوراق بهادار محلی برای سرمایه‌گذاری مطمئن هست؟ لطفا در قسمت نظرات، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس این موارد به دو دسته بازار اول و بازار دوم طبقه‌بندی می‌شوند:
میزان سرمایه ثبت شده
درصد شناوری سهام
میزان شفافیت
سودآوری
خود بازار اول به دو زیرمجموعه با نام تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم میشود.
عرضه اولیه سهام شرکت در بورس چگونه انجام میشود؟
با محبوبیت سرمایه‌گذاری در بازار بورس در میان اقشار مختلف مردم، سبب شده است نه تنها بسیاری از مردم به سرمایه‌گذاری در بورس امیدوار باشند، بلکه بسیاری از کسبوکارها از جمله شرکتهای خصوصی و استارتاپ‌ها میل به ورود به این بازار و عرضه سهام شرکت خود را دارند. عرضه سهام در بورس عملی است که انجام آن نیازمند طی تشریفات و وجود شرایط قانونی مختلفی برای شرکتها است. به همین خاطر در این مطلب قصد داریم تا به موضوع عرضه سهام شرکتها در بورس بپردازیم و شرایط و قوانین و مقررات مربوط به آن را بررسی کنیم.
- 1) منظور از عرضه اولیه سهام چیست؟
- 2) عرضه سهام در بازار بورس برای یک شرکت چه مزایایی دارد؟
- 3) شرایط عمومی عرضه سهام شرکتها چیست؟
- 4) منظور از میزان نقدشوندگی و تالارهای اصلی و فرعی بازار بورس چیست؟
- 5) شرایط خاص پذیرش سهام شرکتها چیست؟
- 6) برای عرضه اولیه چه مدارک و مستنداتی نیاز است؟
- 7) فرآیند اداری ورود به بازار بورس چگونه است؟
- 8) در مورد عرضه اولیه سهام شرکت خود نیاز به سوالی دارید؟
منظور از عرضه اولیه سهام ضوابط پذيرش سهام در بورس چیست؟
عرضه اولیه که ترجمه عبارت I nitial Public Offering گاهی به اختصار IPO نیز خوانده میشود در اصطلاح بازار بورس، به معنای آن است که یک شرکت برای اولین بار سهام خود را در بازار بورس برای خرید عموم مردم عرضه کند.
البته نباید تصور کرد که عرضه اولیه لزوما برای شرکتهای نوپا و تازه تاسیس است، چرا که ممکن است یک شرکت با قدمت و قدرتمند نیز برای اولین بار به بورس ورود کرده باشد و عرضه اولیه سهام صورت بگیرد.
معمولا درصد مشخصی از سرمایه و سهام کل شرکت به صورت عرضه اولیه به بازار بورس وارد میشود. به دلیل آنکه قیمت سهام در عرضه اولیه از ارزش واقعی سهام شرکت (که توسط شرکت مشخص شده) کمتر است، استقبال مردم از خرید سهام عرضه اولیه زیاد است و از این طریق هم شرکت تامین مالی میشود و هم عموم مردم در غالب اوقات از خرید سهام عرضه اولیه سود می‌برند.
عرضه سهام در بازار بورس برای یک شرکت چه مزایایی دارد؟
مزایای ورود به بازار بورس از سه جنبه قابل بررسی است. مزایا برای شرکتها، مزایا برای مردم (سهامداران) از طریق قرارداد سبدگردانی یا قرارداد مضاربه در بورس و مزایای عمومی برای اقتصاد کشور. از آنجایی که موضوع این مطلب ورود شرکتها به بازار بورس است، صرفا به برخی از مهم‌ترین امتیازهای شرکتها پس از عرضه سهام در بورس اشاره می‌کنیم.
۲. کسب اعتبار داخلی و بین‌المللی و کمک به شناخته شدن بیشتر شرکت در میان عموم مردم
۳. دارا شدن امتیازات دولتی مانند مشوق‌های مالی یا معافیت‌های مالیاتی مختلف
۴. ارتقای امکان ارزیابی عملکرد شرکت و تحلیل‌های عینی
۵. ایجاد انگیزه برای کارکنان شرکت با اعطای سهام به آنها
۶. شفافیت مالی بیشتر و نظارت دقیق‌تر بر عملکرد و حسابرسی شرکت
شرایط عمومی عرضه سهام شرکتها چیست؟
به طور کلی ۵ شرط عمومی برای هر شرکت متقاضی عرضه سهام وجود دارد. در واقع هر شرکتی فارغ از موضوعات خاص و شرایط ویژه، برای ورود به بورس باید هر ۵ شرط زیر را همزمان داشته باشد.
۱. شرکت از نوع سهامی عام باشد.
۲. شرکت دارای تابعیت ایرانی باشد.
۳. شرکت نزد سازمان بورس به ثبت رسیده باشد.
۴. محدودیت قانونی خاصی برای نقل و انتقال سهام شرکت وجود نداشته باشد.
۵. سهام‌های شرکت بانام باشند و اگر بی‌نام هستند، فرآیند تبدیل آنها به سهام بانام انجام شود.
علاوه بر این شرایط هر شرکت باید شرایط اختصاصی‌ای نیز برای ورود به بورس داشته باشد. البته این شرایط بسته به نوع بازار بورس (بازار اصلی و فرعی) تفاوت دارد.
به همین دلیل ابتدا به موضوع تالارهای اصلی و فرعی بورس پرداخته و سپس موضوع شرایط خاص شرکتها برای ورود به بورس و عرضه اولیه سهام را بررسی می‌کنیم.
منظور از میزان نقدشوندگی و تالارهای اصلی و فرعی بازار بورس چیست؟
اصولا هر چه یک سهام به لحاظ جذابیت برای خرید و فروش، سرعت بیشتری در تبدیل به پول نقد داشته باشد گفته میشود که نقدشوندگی بیشتری دارد. از این جهت می‌توان سهام‌های بازار بورس را در دو دسته با نقدشوندگی بالا و نقدشوندگی پایین دسته‌بندی کرد.
به همین جهت در بازار بورس اصطلاحا دو تالار یا تابلوی مختلف وجود دارد که تالار اصلی و فرعی نام دارند. منظور از این دو تالار این است که در یکی معاملات شرکتهایی با نقدشوندگی بیشتر و در دیگری معاملات شرکتهایی با سهام‌های کمتر نقدشونده وجود دارند. شرایط خاص پذیرش شرکتها برای عرضه اولیه سهام در هر یک از این دو تالار تفاوت‌هایی دارد. در ادامه به شرایط خاص پذیرش سهام شرکتها در تالارهای اصلی و فرعی میپردازیم.
شرایط خاص پذیرش سهام شرکتها چیست؟
علاوه بر شرایط عمومی پنجگانه شرکتها برای عرضه اولیه، هر شرکت با توجه به تمایل به ورود به تالارهای اصلی یا فرعی بایستی شرایط خاصی نیز داشته باشد.
۱. برای ورود به تالار اصلی هر شرکتی باید سهامی عام باشد و سرمایه ثبت شده آن حداقل ۱۰۰۰ میلیارد ریال و برای ورود به تالار فرعی ۵۰۰ میلیارد ریال باشد.
۲. تمام سرمایه شرکت باید از نوع سهام عادی باشد و امتیاز خاصی برای برخی افراد (مانند سهام ممتاز) وجود نداشته باشد.
۳. برای ورود به تالار اصلی هر شرکت باید حداقل ۲۰ درصد سهام شناور داشته باشد و تعداد سهامداران آن لااقل ۱۰۰۰ نفر باشد. برای ورود به تالار اصلی نیز این مقدار به ترتیب ۱۵ درصد و ۷۵۰ نفر است.
۴. شرکت متقاضی باید حداقل ۳ سال سابقه فعالیت در زمینه مورد نظر را داشته باشد.
۵. برای ورود به بورس، هر شرکت باید در سه دوره مالی متوالی (حداقل دو دوره آن سال مالی کامل باشد) سود آور باشد و از لحاظ سودآوری آتی قابل اعتماد باشد.
۶. شرکت متقاضی باید فاقد هرگونه زیان انباشته باشد.
۷. برای ورود به تالار اصلی، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها باید حداقل ۳۰ درصد باشد و برای ورود به تالا فرعی، این رقم ۲۰ درصد است.
۸. اساسنامه شرکت باید بر اساس شرایط و الزامات سازمان بورس و سایر مراجع مرتبط تدوین شده باشد.
۹. سود شرکت در ۲ دوره مالی اخیر آن باید بالا بوده و جریان وجه نقد خالص شرکت مثبت باشد.
۱۰. گزارش‌های حسابرسی در مورد صورتهای مالی دو دوره اخیر شرکت مردود یا معیوب نباشند.
۱۱. دعاوی حقوقی علیه شرکت در صورت وجود، نباید اثر زیادی بر صورتهای مالی شرکت بگذارد.
۱۲. حسابرس شرکت تایید کند که حسابداری شرکت مطلوب بوده و شرایط مالی قابل اتکایی برای ورود به بورس دارد.
۱۳. اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت دارای سوءشهرت یا سوابق کیفری قطعی نباشند.
۱۴. در صورت نیاز، ضوابط خاص شرکت برای ورود به بورس که توسط سازمان به شرکت تحمیل میشود را رعایت کند.
۱۵. برای انتقال بیش از ۵۰ درصد سهام، اظهار نظر کتبی بورس و موافقت هیئت پذیرش ضروری است.
برای عرضه اولیه چه مدارک و مستنداتی نیاز است؟
مطابق ماده ۲۵ دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار، شرکت متقاضی برای ورود به بورس و انجام عرضه اولیه، باید مدارک و مستندات زیر را ارائه دهد:
۱. پرسشنامه پذیرش
۲. امیدنامه پذیرش (سندی که در آن همه اطلاعات شرکت اعم از نوع فعالیت، محل شرکت، تاریخچه، چکیده امور، اعضا و… تصریح شده باشد.)
۳. رسید پرداخت حق پذیرش در بورس
۴. صورتهای مالی سالانه (حداقل سه دوره مالی اخیر) و گزارش حسابرس و بازرس قانونی
۵. آخرین صورتهای مالی میان‌دوره شش ماه و سه ماهه
۶. گزارش پیش‌بینی عملکرد سال مالی جاری و آتی
۷. گزارش‌های هیئت مدیره به مجمع عمومی و فوق‌العاده (دو دوره مالی اخیر)
۸. صورت‌جلسات مجمع عمومی و روزنامه رسمی برای دو سال اخیر
۹. ارائه نقشه کسب‌وکار یا B usiness Plan رسمی برای حداقل سه سال آینده شرکت
۱۰. ارائه اساسنامه آخر شرکت بر اساس معیارهای سازمان بورس
۱۱. ارائه گزارش هر نوع تغییر در اساسنامه در دو سال اخیر
۱۲. لیست دارندگان اطلاعات نهانی شرکت و معاملات آن (به ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران رجوع شود)
۱۳. ارائه یک نسخه از مفاصاحساب مالیاتی ضوابط پذيرش سهام در بورس آخر و گزارش‌های مالیاتی پنج سال اخیر شرکت
۱۴. مدرکی دال بر موافقت مجمع عمومی با ورود شرکت به بازار بورس
۱۵. تاییدیه حسابرس درباره کارآمد بودن سیستم کنترل داخلی شرکت برای حفظ منافع سهامداران
۱۶. نمودار سازمانی و ساختار نیروی انسانی شرکت
۱۷. ارائه آخرین پروانه فعالیت یا بهره‌برداری شرکت
۱۸. مدرک نشان‌دهنده سیاست‌های تقسیم سود هیئت مدیره برای سال جاری و سال‌های آتی
۱۹. دیگر اطلاعاتی که ممکن است هیئت پذیرش بورس یا هر مقام ذی‌صلاح درخواست کند.
فرآیند اداری ورود به بازار بورس چگونه است؟
حال، اگر مدارک و مستندات مذکور قابل ارائه باشند و از این حیث شرکت مشکلی نداشته باشد، بایستی فرآیند پذیرش و ورود به بورس طی شود. در ادامه این فرآیند را توضیح می‌دهیم.
۱. ارائه درخواست رسمی ورود به بورس: شرکت باید درخواست خود را برای ورود به بورس طبق فرمت مورد نظر بازار بورس در سربرگ شرکت خود وارد کند و به این سازمان تسلیم کند تا پرونده شرکت تشکیل شود.
۲. ارائه تمام مدارک برای تکمیل پرونده: پس از آن، شرکت باید همه مدارک مورد نیاز را برای احراز پذیرش شرکت در بورس به این سازمان ارائه کند تا سازمان صحت و اصالت مدارک را بررسی و تایید کند.
۳. پرداخت پنجاه درصد حق پذیرش: شرکت باید پس از تسلیم مدارک مذکور، پنجاه درصد مبلغ پذیرش را به حساب معینی واریز کند. این مبلغ بستگی به میزان سرمایه شرکت از پانصد میلیون ریال تا هزار میلیون ریال متغیر است که بایستی نیمی از آن در اول فرآیند پذیرش پرداخت و رسید آن به سازمان بورس تحویل شود.
۴. ارائه نقشه کسب‌وکار شرکت: طرح کلی تجاری شرکت بایستی از لحاظ منطقی، صحیح و با واقعیت‌های تجاری و اقتصادی شرکت و بازار همخوانی داشته باشد. این برنامه کسب‌وکار توسط سازمان بورس باید به تایید برسد.
۵. ارائه امیدنامه: امیدنامه جامعی که حاوی اطلاعات کاملی از شرکت است باید با فرمت سازمان بورس و براساس سرفصل‌های مورد نظر و با مهر و تاییدات شرکت، تهیه و به بخش مدیریت پذیرش سازمان بورس تحویل شود.
۶. تشکیل جلسه هیئت پذیرش اوراق بهادار: زمانی که مدارک و مستندات ارائه و مراحل گفته شده طی شد، جلسه هیئت پذیرش تشکیل میشود. ریاست سازمان بورس، رییس هیئت مدیره، یک متخصص حسابداری به عنوان دبیر، اعضای این جلسه هستند. این افراد با براساس مدارک ارائه شده و همچنین مذاکره با مدیران شرکت متقاضی و سایر تشخیص‌های مورد نیاز، تصمیم به پذیرش یا عدم پذیرش شرکت مذکور در بارا بورس می‌گیرند.
۷. مرحله پایانی: پس از پایان جلسه هیئت پذیرش و امضای صورت‌جلسه، تصمیم هیئت پذیرش به شرکت متقاضی اعلام میشود. اگر شرکت پذیرفته شده باشد، مراحل عملیاتی از جمله درج نام شرکت در فهرست بورس و عرضه سهام انجام خواهد شد. چنانچه درخواست پذیرش شرکت مردود دانسته شود، شرکت متقاضی میتواند اعتراض خود را تا حداکثر ۱۰ روز پس از ابلاغ تصمیم هیئت پذیرش، به دبیرخانه هیئت مدیره سازمان ارسال کند. هیئت مدیره سازمان این اختیار را دارد که رای هیئت پذیرش را تایید و اعتراض را رد کند و یا آن را برای بررسی مجدد به هیئت پذیرش ابلاغ کند.
در مورد عرضه اولیه سهام شرکت خود نیاز به سوالی دارید؟
مزایای ورود به بازار بورس برای شرکتها تا حدی است که بسیاری از صاحبان کسبوکارها میل ورود به بازار بورس و انجام فرآیند عرضه اولیه را دارند. تردیدی نیست که هر چه شرکتهای بیشتری به بازار بورس وارد شوند و از سوی دیگر عموم مردم با اعتماد به بازار بورس، سهام این شرکتها را خریداری کنند، منافع اقتصادی زیادی نصیب شرکتها، سهامداران و نظام اقتصادی جامعه خواهد شد.
همان‌طور که در این مطلب خواندید، آغاز فرآیند عرضه اولیه نیازمند وجود شرایط عمومی و اختصاصی زیادی است که هر شرکت باید دارای آنها باشد. همچنین تهیه و ارائه مدارک و مستندات مورد نیاز از جمله مراحلی است که باید مدیران شرکتها به آنها توجه زیادی نشان دهند تا مجوز عرضه اولیه را دریافت کنند.
در این مطلب سعی شد تا حد ممکن نکات فرآیند عرضه اولیه و پذیرش شرکتها در بورس بررسی شود و به نوعی یک دفترچه راهنما برای ورود به بورس تهیه شود. با این وجود ممکن است به دلیل تغییرات قوانین و مقررات سازمان بورس و یا به علت وجود جزئیات فراوان در این زمینه، نکات ناگفته‌ای باقی مانده باشد. اگر شما از مدیران شرکتی هستید و تمایل به ورود به بازار بورس و عرضه سهام دایرد، توصیه میشود تا با استفاده از راهنمایی‌های مشاوران حقوق کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری در بورس، قدم در راه بورس بگذارید.
وینداد با داشتن مشاوران و کارشناسان حقوقی باتجربه و تیمی به‌روز از وکلا و محققان حقوقی در زمینه اطلاعات حقوق کسبوکارها و امور سرمایه‌گذاری، آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای برای شرکتها و استارتاپ‌ها و دیگر کسبوکارها است.
دیدگاه شما